Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği 45. Dönem Çalışma Raporu 9 Temmuz 2021 tarihinde yayımlandı. Çalışma Raporu, TMMOB‘nin Haziran 2018 - Temmuz 2021 tarihleri arasında gerçekleştirdiği çalışmaları kapsamaktadır. 

SUNUŞ

Geçtiğimiz yıl tüm dünyada yaygınlaşan Covid-19 salgını nedeniyle alınan tedbirler kapsamında 14 ay ertelenen Genel Kurulumuzu 31 Temmuz-1 Ağustos 2021 tarihlerinde gerçekleştireceğiz. İçişleri Bakanlığı ve İl Hıfzıssıhha Kurulu kararları doğrultusunda yaşanan bu ertelemeler nedeniyle 45. Çalışma Dönemimiz TMMOB tarihinin en uzun çalışma dönemi olarak kayıtlara geçti.

Salgın döneminde tanık olduğumuz olaylar ve alınan kararlar, başta "genel kurul yasağı" olmak üzere emek ve meslek örgütlerine getirilen kimi kısıtlamaların, sağlık tedbiri olmaktan çok, iktidarın toplumsal muhalefeti etkisizleştirme ve meslek örgütlerini kendi ihtiyaçlarına göre dizayn etme çabasının ürünü olduğunu gördük.

Uzun yıllar boyunca verdiğimiz demokrasi mücadelesinin kazanımlarını korumak ve meslek örgütlerinin demokratik seçim süreçlerine müdahale edilmesini engellemek için, 5 Ekim 2020 tarihli Yönetim Kurulu toplantımızda aldığımız kararla, Yönetim Kurulu faaliyetlerini Oda Genel Kurullarında TMMOB Kuruluna seçilen tüm üyelerin katılımıyla sürdürmeye başladık.

Genişletilmiş Yönetim Kurulu olarak TMMOB faaliyetlerinin sağlıklı sürdürülebilmesi için Ek Çalışma Programı hazırlayarak, 1 Kasım 2020 tarihinde gerçekleştirdiğimiz 5. Danışma Kurulumuzda yürüttüğümüz tartışmalar ışığında şekillenen yeni çalışma programımız doğrultusunda faaliyetlerimizi sürdürdük.

Bu özellikleriyle 45. Çalışma Dönemi, TMMOB`nin en uzun çalışma dönemi olduğu kadar, en kalabalık Yönetim Kurulunun bulunduğu, en geniş katılımlı Çalışma Gruplarının oluşturulduğu ve en fazla sayıda etkinliğin, salgın koşulları altında da çevrimiçi olarak gerçekleştirildiği, dönem oldu.

TMMOB`nin katılımcı yönetim anlayışını ve demokratik geleneğini sürdürme konusunda çabamıza destek veren, katkılarını esirgemeyen tüm Odalarımıza ve Genişletilmiş Yönetim Kurulu üyelerimize teşekkürü borç biliyoruz.

***

Bir önceki Genel Kurulumuzu gerçekleştirdiğimiz 2018 yılından bu yana geçen 3 yılı aşkın döneme "kriz" damgasını vurdu. Ekonomiden siyasete,dış politikadan hukuka, çevreden sağlığa kadar her alanda yaşanan derin krizler hepimizin hayatını derinden etkiledi.

OHAL koşullarında gerçekleştirilen 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Seçimleri sonrasında Parlamenter Demokrasinin ortadan kaldırılarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi adı altında "tek adam rejimi"ne geçilmesi, devlet kurumlarının ve idari yapılanmasının yukarıdan aşağı hızla dönüştürülmesi, TMMOB ve diğer anayasal meslek kuruluşlarının kamu idaresinden dışlanması, hukuk kurumlarının tümüyle siyasallaştırılması ve parti devleti anlayışının egemen hale getirilmesi ile süreklileşmiş bir yönetim krizi ortaya çıktı.

Uzun yıllar benimsenen yanlış ekonomi politikalarının sürdürülemez hale gelmesiyle yaşanan kur yükselişi ve buna bağlı ortaya çıkan hayat pahalılığı, enflasyon, iflaslar ve işsizlik başta geçim sıkıntısı yaşayan kesimler olmak üzere herkesin büyük bir yaşam zorluğuyla yüz yüze gelmesine neden oldu.

Dış politikada izlenen müdahaleci, saldırgan politikalar nedeniyle tüm komşularımızla ilişkilerimiz bozulurken, Suriye ve Libya`da yaşanan savaşların tarafı olunarak ülkemiz sürekli bir savaş durumu içinde tutuldu. Başta meslek örgütleri olmak üzere, barıştan, kardeşlikten yana tavır alan tüm kurum ve kişiler düşmanlaştırılarak hedef gösterildi. Bilimsel gerçekler ve toplumsal ihtiyaçlar göz önünde bulundurulmadan, tamamıyla rant ve sömürü anlayışıyla hayata geçirilen projeler ile kıyılarımız, ormanlarımız, denizlerimiz, vadilerimiz, derelerimiz, tarım alanlarımız mahvedildi.

Kadın mücadelesinin en önemli kazanımlarından birisi olan İstanbul Sözleşmesinden çekilinmesiyle kadınlara ve dezavantajlı gruplara yönelik şiddetin cezasızlığının önü açıldı. Siyasi iktidar kendisinden olmayan, kendisi gibi düşünmeyen tüm kişi, kurum ve gruplara nefretle saldırarak korku ve şiddeti toplumsal yaşama egemen hale getirdi.

Ülke olarak geçtiğimiz üç yıl boyunca birbirine taban tabana zıt iki ayrı Türkiye manzarası ve gündemiyle karşı karşıya kaldık. İlki, siyasi iktidarın politik ihtiyaçları doğrultusunda şekillenen ve toplumun yaşadığı sorunlardan tümüyle kopuk sarayın gündemi; ikincisi ise iktidarın politikaları sonucunda ortaya çıkan işsizlik, yoksulluk ve hayat pahalılığı ile iç içe geçen halkın gündemi… Bu iki dünya arasındaki uçurum her geçen gün daha da derinleşiyor.

AKP toplumun geniş kesimleri üzerindeki hegemonyasını kaybettikçe kendi dar sınıf çıkarları doğrultusunda politikalar yürüten, kendi siyasal çatışmalarının esiri haline gelmiş bir parti haline dönüştü. Halkın ekonomik, demokratik, özgürlük temelli talepleri polis şiddetiyle bastırılırken, AKP`nin sırtını dayadığı milliyetçi-muhafazakar ittifakın dayatmaları ülkenin en önemli öncelikleriymiş gibi davranılıyor.

TMMOB olarak geçtiğimiz çalışma dönemi boyunca siyasi iktidarın halkı yok sayan yıkım ve rant politikalarına karşısında ülkemizi, mesleğimizi, meslektaşlarımızı ve geleceğimizi koruyabilmek için mücadele verdik. Birliğimizi hedef alan saldırılara karşı bir kez daha "TMMOB`ye Dokunma" diye haykırarak, iktidar hamlesini püskürttük.

Tek adam rejimine karşı demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü ve halk egemenliğini; çevre ve halk düşmanı rant projelerine karşı doğayı ve toplumu; ırkçı-gerici-faşist politikalara karşı laikliği, barışı ve kardeşliği; kayyumlara, KHK`lara, hukuksuzlara karşı haklarımızı; sömürü düzenine karşı emeği ve alınterini; ayrımcı, cinsiyetçi, dışlayıcı politikalara karşı eşitlik ve özgürlükleri savunduk, bundan sonra da savunmaya devam edeceğiz. 

45. Çalışma Dönemi boyunca bir yandan toplumsal mücadelelerin aktif bir bileşeni olurken, meslek alanlarımızdaki bilimsel ve teknik birikimleri geliştirebilmek için çabamızı da sürdürdük. Bu dönem boyunca salgın döneminin kısıtlamalarına rağmen TMMOB`ye bağlı odalarımızda mesleki alanlarımıza ilişkin çok sayıda etkinlik geçekleştirildi.

Bu dönemde TMMOB bünyesinde de çok sayıda Çalıştay, Kongre, Kurultay ve Sempozyum düzenlendi. Bu etkinliklerle, yaptığımız açıklamalarla, yayınladığımız raporlarla ülkemizin sorunlarına ilişkin görüşlerimizi kamuoyuyla paylaştık. Meslek alanlarımızdaki teknik gelişmeleri üyelerimize aktardık. TMMOB`nin değerlerini ve birikimini genç mühendis, mimar ve şehir plancısı meslektaşlarımızla paylaştık. Yine bu dönemde açtığımız davalar ve yürüttüğümüz hukuki mücadele ile şehirlerimizin, kıyılarımızın, madenlerimizin, tarihi eserlerimizin, kültürel mirasımızın yağmalanmasına karşı önemli davalar kazandık. Üyelerimizin haklarını koruma ve teknik yönetmeliklerin mesleki ilkelere uygunluğu noktasında önemli kazanımlar elde ettik.

• Makina Mühendisleri Odamızın yürütücülüğünde TMMOB Sanayi Kongresi,

• Elektrik Mühendisleri Odamızın yürütücülüğünde TMMOB Enerji Sempozyumu,

• TMMOB bünyesinde oluşturduğumuz Düzenleme Kurulumuz tarafından yürütülen TMMOB Kamucu Politikalar Sempozyumu,

• Kadın Çalışma Grubumuz yürütücülüğünde TMMOB Kadın Kurultayı, Yerel Kadın Kurultayları, 3 ve 4. Sempozyumları,

• Gıda Mühendisleri Odası, Kimya Mühendisleri Odası, Ziraat Mühendisleri Odası yürütücülüğünde TMMOB Dünya Gıda Günü Sempozyumu,

• 10 Odamızın ortak yürütücülüğünde Dünya Su Günü Sempozyumu,

• Yapı Denetiminde Hizmet Sunan Odalarımızın yürütücülüğünde TMMOB Yapı Denetimi Sempozyumu,

• Bilirkişilik Çalışma Grubumuzun yürütücülüğünde TMMOB Bilirkişilik Çalıştayı,

• TMMOB bünyesinde oluşturduğumuz çalışma grubumuz tarafından yürütülen OHAL KHK`ları ile İhraç Edilen Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları Çalıştayı ve İstanbul-İzmir-Diyarbakır Yerel Çalıştayları,

• TMMOB bünyesinde oluşturduğumuz çalışma grubumuz tarafından yürütülen Kamuda Çalışan Mühendis, Mimar ve Şehir Plancılarının Sorunları Çalıştayı,

• TMMOB bünyesinde oluşturduğumuz çalışma grubumuz tarafından yürütülen Ücretli-İşsiz Mühendis, Mimar ve Şehir Plancılarının Sorunları Çalıştayı,

• TMMOB bünyesinde oluşturduğumuz çalışma grubumuz tarafından yürütülen Emekli Mühendis, Mimar ve Şehir Plancılarının Sorunları Çalıştayı,

• İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Çalışma Grubumuz tarafından yürütülen İş Güvenliği Uzmanlarının Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı ve yerel forumları,

• TMMOB Mühendis, Mimar, Şehir Plancılarının Güncel Sorunları ve Çözüm Önerileri Kurultayı ve yerel kurultayları,

• İl Koordinasyon Kurullarımız aracılığıyla Adana, Denizli, Muğla, Kocaeli ve Kars Kent Sempozyumları,

• TMMOB Maske, Dezenfeksiyon ve Aşı Gerçeği Paneli,

• Çevrimiçi söyleşiler dizisi kapsamında; "2021 Bütçesi ‘Kimin Bütçesi?", "Nükleer Santral Macerası ve Mücadele", Toplumsal Yaşamda Mühendisler", Nükleer Santral ve Konuşulmayanlar", "Salda Gölü‘nde Neler Oluyor?", "İş Cinayetlerine Karşı Mücadele Günü Etkinlikleri", "Büyük Menderes Havzasında JES Gerçeği", "Çernobil Felaketinden Çıkan Dersler" söyleşileri gerçekleştirildi.

İki ayda bir düzenli olarak yayınlanan ve TMMOB çalışmalarının güncesi niteliğindeki Birlik Haberleri`nin yanı sıra, ülkemizin vemeslek alanlarımızın gündemine ilişkin yayınlarla üyelerimize ve kamuoyuna sesimizi duyurmaya çalıştık. 45. Çalışma Dönemi içerisinde

"24 Haziran 2018 Seçim Bildirgesi", "TMMOB Denetçinin Rehberi", "Sermaye ile Yapılan Barış: İmar Affı Raporu", "Cumhurbaşkanlığı Kabinesi 100 Günlük İcraat Programı Üzerine TMMOB Görüşü", "Krize Karşı Emeğimize, Mesleğimize ve Haklarımıza Sahip Çıkıyoruz Broşürü", "TMMOB Yapı Denetim Raporu", "31 Mart 2019 Yere Seçimleri TMMOB Yerel Yönetimler Seçim Bildirgesi", "TMMOB Bilirkişilik Alanında Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Raporu", " TMMOB Disiplin Soruşturması ve Kovuşturmaları Hakkında El Kitabı", "TMMOB Akkuyu Nükleer Güç Santrali Güncel Durum Raporu", "Teoman Öztürk Anısına 19 Eylül‘ün 40. Yılı Panel Kitabı", TMMOB Yıkılan Kentler Raporu (Türkçe/İngilizce)", "Emek Platformu Belgeleri", "TMMOB Emekli Mühendis, Mimar, Şehir Plancıları Sorunları Çalıştayı Kitabı", "Kamusal Kaynaklarımızın ve Haklarımızın Korunmasında Birliğimizin Önemi Broşürü", TMMOB Salda Gölü Raporu (Türkçe/İngilizce), "TMMOB OHAL Kanun Hükmünde Kararnameleri (KHK) ile İhraç Edilen Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları Raporu", "TMMOB Büyük Menderes Havzasında JES Gerçeği Raporu", "1 Mayıs/ Yaşasın Emeğin Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü! Broşürü" "TMMOB Hatay (Antakya) MBR Prosesli Atıksu Arıtma Tesisi Projesi Raporu", "TMMOB Kamucu Politikalar Sempozyumu Bildiriler Kitabı" yayınlandı.

Birliğimizin en önemli çalışma alanlarından biri de, meslektaşlarımızı ve toplumun genelini ilgilendiren yasa, yönetmelik, proje, uygulama ve kararlara ilişkin yürüttüğümüz hukuk mücadelesidir. 45. Çalışma Dönem boyunca açtığımız davalar ve yürüttüğümüz hukuki mücadele ile şehirlerimizin, kıyılarımızın, madenlerimizin, tarihi eserlerimizin, kültürel mirasımızın yağmalanmasına karşı önemli davalar kazandık. Üyelerimizin haklarını koruma ve teknik yönetmeliklerin mesleki ilkelere uygunluğu noktasında önemli kazanımlar elde ettik. Çalışma dönemimiz boyunca mesleki ve özel hayatlarından feragat ederek TMMOB örgütlülüğünü büyütmek için gecesini gündüzüne katan Oda Yönetim, Onur ve Denetleme Kurullarında görev yapan arkadaşlarıma; Şube Yönetim Kurullarında ve Temsilciliklerde görev alan arkadaşlarıma; İKK Sekreterlerimize; İşyeri Temsilcilerimize; omuz omuza emek harcadığımız odalarımızın örgütlü üyelerine; çalışma gruplarında, kongre, sempozyum ve kurultaylarımızın düzenleme ve yürütme kurullarında görev alan arkadaşlarıma; Birlik ve oda çalışanı arkadaşlarıma, TMMOB çalışmalarında bize destek olan bilim insanlarına ve uzmanlara; büyük bir inanç ve özveri ile örgütümüze verdikleri katkılardan dolayı Yönetim Kurulumuz adına teşekkür ediyorum. Salgın döneminde birbiri ardına kaybettiğimiz dostlarımızı saygıyla anıyorum. Nazım Hikmet`in zor günlerimizde bizlere umut aşılayan dizeleriyle umutlu yarınlarımızı selamlıyorum.