Taslağın Geneli Üzerindeki Görüş ve Değerlendirme

Taslak Maddesi

Görüş ve Değerlendirme

Teklif

MADDE 4 - (2) t) Okul gıdası logosu: Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; yemekhane, kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde satışı yapılacak olan gıdaların etiketi üzerinde yer alacak logoyu,

Okul Gıdası Logosu

MADDE 49 – (1) Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; yemekhane, kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde satışı yapılacak olan hazır ambalajlı gıdalar üzerinde Ek-17`de yer alan logo bulunur.

 (2) Ambalaj üzerinde yer alacak logonun çapı;

 a) En geniş yüzeyi 80 cm² den büyük olan ambalajlarda veya kaplarda 2,5 cm,

 b) En geniş yüzeyi 25 cm² ile 80 cm² arasında olan ambalajlarda veya kaplarda 2 cm,

 c) En geniş yüzeyi 25 cm²`den küçük olan ambalajlarda veya kaplarda 1,5 cm olarak uygulanır.

(3) Logoda kullanılan yazı karakterleri ve şekiller beyaz zemin üzerine siyah renk olur.

Madde 4 (2) t) bendi ve Madde 49`da yer alan okul gıdası logosunun hangi ürünlere hangi kriterler doğrultusunda uygulanacağı belirtilmemiştir. Okul gıdası logosu uygulamasına yönelik olarak ilgili mevzuata atıf yapılmalı ya da bu taslak metinde belirtilmelidir.

Madde 4 – (2) bb) Son tüketim tarihi: Mikrobiyolojik açıdan kolay bozulabilen ve bu nedenle insan sağlığı açısından kısa süre içerisinde tehlike oluşturması muhtemel olan gıdaların tüketilebileceği son tarihi,

Gıdalarda son tüketim tarihi belirlenirken mikrobiyolojik bozulmanın yanı sıra, fiziksel ve kimyasal bozulma da, değerlendirme kapsamında olmalıdır.

Madde 4 – (2) ee) Tavsiye edilen tüketim tarihi: Uygun şekilde muhafaza edildiğinde, gıdanın kendine has özelliklerini koruduğu süreyi gösteren tarihi,

"uygun şekilde muhafaza…" tabiri yerine, "etiketinde belirtildiği şekilde muhafaza…" yazılması daha uygun olacağı değerlendirilmelidir.

Madde 15 – (6) Hazır ambalajlı olmayan taze balık ve balıkçılık ürünlerinin etiketinde ürünün bilimsel literatürlerde geçen resmi adı veya alışılagelen adı, üretim metodu (çiftlik, tatlı su, deniz gibi), menşe bilgisi, gıda işletmecisine ait iletişim bilgileri yer alır. Taze balık ve balıkçılık ürünlerinin çözündürülerek piyasaya arz edilmesi durumunda "Çözündürülmüştür. Tekrar dondurmayınız" ifadesi kolayca görülebilecek, açıkça okunabilecek şekilde tüketiciye sunulur.

Dondurulma işlemi başka gıdalarda da yapılmaktadır (Örneğin tavuk). Bu nedenle, dondurulma işlemi yapılan tüm gıdalarda "Çözündürülmüştür. Tekrar dondurmayınız" ifadesi yer almalıdır.

Madde 17 – (2) 9 uncu maddede belirtilen zorunlu bilgilere ait koşullar saklı kalmak kaydıyla, uzaktan iletişim araçları ile satışa arz edilen gıdalar için aşağıdaki kurallar uygulanır:

a) Tavsiye edilen tüketim tarihi veya son tüketim tarihi bilgisi hariç olmak üzere 9 uncu maddenin birinci fıkrasında yer alan zorunlu bilgiler ve Ek-2`nin 6 ve 7 numaralı satırında yer alan bilgiler, satın alma işlemi sonuçlanmadan önce hazır bulundurulur ve uzaktan satışı destekleyen materyalde yer alır veya gıda işletmecisi tarafından açıkça belirlenen diğer uygun araçlar vasıtasıyla sunulur. Diğer uygun araçlar kullanıldığında, gıda işletmecisi zorunlu bilgileri tüketiciye ek masraflar yüklemeden sunar. Bu hüküm otomatik satış makinelerinde veya otomasyon sistemi ile çalışan ticari tesislerde satışı yapılan hazır ambalajlı gıdalara uygulanmaz.

b) Zorunlu bilgilerin tümü teslimat sırasında sunulur.

"Diğer uygun araçlar" ifadesi ile tam olarak ne anlatılmak istendiği anlaşılamamıştır. Bu ifadenin daha açık olması tüketicinin bilinçlenmesi açısından daha uygun olacaktır. Ayrıca, bu hükmün otomatik satış makinelerinde ve otomasyon sistemi ile çalışan ticari tesislerde satışı yapılan hazır ambalajlı gıdalara uygulanmayacağı belirtilmektedir. Bu hükmün (makine ve tesis ayrımı yapmaksızın) tüm hazır ambalajlı gıdalara uygulanmasının tüketiciyi bilgilendirme yönünden daha doğru olacağı değerlendirilmektedir.

MADDE 35 – (1) ç) "Trans yağ içermez" beyanı yapılması durumunda trans yağ miktarı bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen bilgilere ilave olarak verilir.

Trans yağın endüstriyel proses sonucu ortaya çıktığı göz önüne alındığında, trans yağ içeren ya da içermeyen gıdaların etiketlerinde ne kadar trans yağ içerdiğinin belirtilmesi, tüketicinin sağlığı ve bilinçlendirilmesi açısından önemlidir.

MADDE 38 – (2) Temel görüş alanında 100 g veya 100 mL  ve porsiyon veya tüketim birimi üzerinden enerji değeri, yağ, doymuş yağ, şekerler ve tuz için referans alım (RA) oranları verilirken Ek-12`de belirlenen kurallara uygun olarak renklendirme yapılır.

Tanıma Ek-12 de yer alan Zorunlu Beslenme Bildirimi Tablosuna trans yağ ifadesi de eklenmelidir.

Ayrıca Ek-12 Bölüm 2 temel görüş alanı içinde renkli etiketleme kuralları başlığı adı alında yayınlanan 2 nci maddeye göre " Renkli etiketleme; Ek-9, Bölüm 2` de yer alan "Enerji ve Vitaminler ve Mineraller Dışındaki Bazı Besin Öğeleri İçin Referans Alım Değerleri" esas alınarak gıdanın yağ, doymuş yağ, şekerler ve tuz içeriğinin günlük diyette alınması gereken miktarlarını ve bu miktarların yüksek, orta ve düşük olup olmadığını gösterir." ifadesiyle, yapısı gereği yüksek yağ, doymuş yağ, tuz ve şeker içeren bazı gıdaların satışının olumsuz etkileneceği göz önüne alınarak, turşu, reçel, bal, lokum, pekmez, helva, tahin vb. geleneksel gıdalar ile yüksek tuz, yağ ve şeker oranına sahip sıvıyağ, tereyağ, sadeyağ gibi gıda maddeleri, söz konusu madde uyarınca kırmızı renklendirilecektir. Yapısı gereği yüksek yağ, doymuş yağ, tuz ve şekere sahip ürünlere yönelik kırmızı renk uygulaması tüketicide olumsuz bir algı oluşturacak ve bu gıdaların zararlı olduğu yönündeki kanı artacaktır.

MADDE 41 – (2) Bir gıda, beslenme beyanı yapabilme koşullarını doğal bileşiminde bulunan bir besin öğesi veya diğer öğe ile karşılıyorsa, beslenme beyanının önüne "doğal olarak/doğal" ibaresi eklenebilir.

Yeterince açık değildir. Fıkranın daha anlaşılır olması gerekir.

Yürürlükte olan TÜRK GIDA KODEKSİ GIDA ETİKETLEME VE TÜKETİCİLERİ

BİLGİLENDİRME YÖNETMELİĞİ (26.01.2017/29960 Mükerrer)` nin Madde - 7 (3) fıkrasında yer alan "Özel beslenme amaçlı gıdalar ile ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gıdanın bir hastalığı önleme, tedavi etme veya iyileştirme özelliğine sahip olduğuna dair bilgilendirme yapılamaz, bu tür özelliklere atıfta bulunulamaz." ifadesi yeni yönetmelikte de aynen yer almalıdır. Çünkü bir gıdanın bir hastalığı önleme, tedavi etme ve iyileştirme özelliği yaptırılacak analizler sonucunda kesinlik kazanmalı; gıda üreticileri bir gıdanın hastalık önleme, tedavi etme ve iyileştirme özelliği hakkında bilgilendirme yapıyor ya da atıfta bulunuyor ise bunu kanıtlamak zorunda olmalıdır.