DÜNYA SÜT GÜNÜ BASIN AÇIKLAMASI

Yeterli, Sağlıklı, Besleyici ve Güvenli Süte Ulaşmak

20 Mayıs 2018 

Dünyada her yıl 21 Mayıs tarihi "Dünya Süt Günü" olarak kutlanmaktadır. İnsan sağlığı bakımında stratejik bir öneme sahip süt ve süt ürünleriyle hayvansal protein ihtiyacının kayda değer bir kısmı karşılanabilmektedir. "Süt" bundan dolayı hepimiz için çok değerli bir gıda maddesidir. Süt ve süt ürünlerinin yeterli miktarlarda tüketimi özellikle büyüme ve gelişmenin hızlı olduğu okul çağı çocukları başta olmak üzere her yaş grubu için büyük önem taşımaktadır. Uzmanlar, kemiklerin yapı taşı olan kalsiyum açısından oldukça zengin ve vücutta kullanılabilirliği en yüksek besin maddesi olan sütün her gün düzenli olarak tüketilmesini önermektedir. Günde iki bardak süt içilmesi tavsiye edilirken, ilerleyen yaşlarda düzenli olarak tüketilen sütün, iskelet ve kemik yapısının deformasyonunu geciktirdiği bilinen bir gerçektir.

Ulusal Süt Konseyi (USK) verilerine göre Türkiye, süt üretiminde dünyada sekizinci, Avrupa‘da ise üçüncü sırada yer almasına rağmen kişi başına yıllık süt tüketimi bakımından AB ülkeleri ve ABD ortalamalarının oldukça altındadır. Türkiye`de süt tüketimi yaklaşık olarak kişi başı yıllık 34 kg iken, Avrupa`da bu ortalama kişi başı 60 kg, Amerika kıtasında ise 58 kg‘dır.

USK tarafından gerçekleştirilen sektör toplantısında çiğ süt tavsiye fiyatı, (1 Şubat – 30 Haziran 2018 döneminde %3,6 yağlı ve %3,2 proteinli çiğ süt için) 1,53 TL/Lt olarak belirlenmiştir. Belirlenen bu fiyatın sütün market raflarında tüketiciye ulaşmasına kadar ne yazık ki 2-3 katına çıktığı görülmektedir. Fiyatların bu kadar yüksek olması bütçesi yeterli olmayan tüketicileri kayıt dışı ürün tüketimine yönlendirmektedir. Sokak sütü tüketimi de bu kayıt dışılığın başında gelmektedir. Ülkemizde sokak sütü tüketimi azımsanamayacak düzeydedir. Üretilen çiğ süt miktarının hemen hemen yarısına yakını kayıt dışı olarak pazarlanıp satılmaktadır.

Sütün halk sağlığını tehdit etmeden ve besin değerini kaybetmeden tüketiciye ulaştırılması gerekir. Sağımdan hemen sonra soğuk zincir başta olmak üzere bir takım endüstriyel süreçlerden geçirerek süt için "gıda güvenliği" sağlanabilir. Basın ve yayın organlarında, izlenebilirliğin en yüksek olduğu yayın saatlerinde konunun uzmanı olmayan kişiler tarafından hiçbir bilimsel temeli olmayan, spekülatif ve bir o kadar da tehlikeli, tüketiciyi yanlış bilgilendirip, yönlendiren "medyatik" bir takım insanlar tarafından işlenmiş sütün tüketilmemesi gerektiği konusunda yoğun çaba sarf edildiği görülmektedir. Gıdada bilgi kirliliğinin önüne geçilmesi için basın yayın organları tarafından bu konu ile ilgili olarak hassas davranılmalıdır. Tüketicinin doğru haber alma hakkının önüne geçecek yanlış uygulamalardan vazgeçilmelidir. Bilimsel yöntemlerle üretilen pastörize ve uzun ömürlü sütlerde besin değeri kaybı olmamakla beraber mikrobiyolojik açıdan insan sağlığını tehdit eden hiçbir unsur da bulunmamaktadır. Tüketiciler her zaman orijinal ambalajlı pastörize veya uzun ömürlü (UHT) sütleri tüketmeye özen göstermelidir.

Gıda Mühendisleri Odası olarak konu ile ilgili yapılması gerektiğini düşündüklerimiz şunlardır;

• Kaliteli süt üretimi için süt hayvancılığı ile uğraşan çiftçi ve köylüye verilen destekler artırılmalı, aile çiftçiliği özendirilmeli, kırsal kalkınmaya önem verilmelidir,

• Okul sütü projesi uygulamasına yaşanılan sorunların çözülmesi kaydıyla devam edilmeli, projeye yerel işletmelerin dahil edilmesi sağlanmalıdır,

• Süt üreticilerinin bir araya gelmesini sağlayacak üretici birlikleri ve kooperatifler kurulmalı, gerekli destekler sağlanmalıdır,

• Pastörize ve UHT (uzun ömürlü) süt tüketiminin yaygınlaşması özendirilmelidir,

• Süt ve ürünlerindeki denetim artırılmalı, kayıt dışı üretime ve satışına izin verilmemelidir,

• Gıda mühendislerinin teknik bilgisinden; üretimden-denetime kadar olan her aşamada yararlanılmalıdır. Bu anlamda Gıda Mühendisleri Odası tarafından Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı‘na önerilen "Yetkilendirilmiş Gıda Danışmanı" sistemi  yaşama geçirilmelidir,

• Tüketiciler üzerinde ciddi yanılgılara neden olan "bilgi kirliliğinin" önlenmesi konusunda, süt ve ürünleri alanında uzmanlaşmış meslek grupları ve kuruluşları ile işbirliğine gidilmeli, toplumu doğru şekilde bilgilendirme konusunda çaba sarf edilmelidir.

Yeterli, sağlıklı, besleyici ve güvenli süte ulaşmak dileğiyle…

Dünya Süt Gününüz Kutlu Olsun...

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu