BASIN AÇIKLAMASI

GIDA KONTROLÜ MESLEKİ BİLGİSİ OLMAYAN DİN ADAMLARINA MI TERK EDİLİYOR?

Son günlerde basında, Türk Standartları Enstitüsü (TSE) Başkanı Kenan MALATYALI‘nın TSE tarafından İslami usullere uygun gıda tüketmek isteyenlerin ihtiyacını karşılamak amacıyla, "Helal Gıda" adı altında yeni bir standart hazırlandığı yönünde açıklamaları yer almıştır. MALATYALI‘nın açıklamalarında, bu standarda uygun üretim yapacağına dair belge alacak kişi ve işletmelerin denetimi sırasında, gerektiğinde Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde çalışan bir din adamının da hazır bulunacağı belirtilmektedir.

Helal Gıda Sertifikası, dış ticaret alanında özellikle İslam ülkeleri tarafından istenmektedir. İhraç ettiğimiz ürünlerde böyle bir talep olduğunda, Kodeks Alimentarius Komisyonu‘nun bu konuda hazırladığı kılavuza uygun biçimde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı‘nca belge düzenlenmektedir. Durum böyleyken, hazırlanmakta olan standardın nasıl bir eksikliği gidereceği anlaşılamamıştır.

Her ne kadar bu standardın zorunlu olmayacağı açıklansa da, aynı rafta etiketinde "Helal" yazan bir ürünün belirli hassasiyetteki gruplar arasında farklı algılamaya yol açacağı açıktır. Kaldı ki nüfusunun büyük bölümü Müslüman olan ülkemizde helal olmayan üretim de yapılmamaktadır. Kesimhanelerimizde halen uygulanmakta olan kesim yöntemleri İslam‘a uygundur. Domuz ve domuz bileşeni içeren ürünler; etikette belirtilmesi bir yana, satış noktalarında farklı reyonlarda satılmaktadır. Diğer bir deyişle gerekli hassasiyet yıllardır gösterilmektedir. Bu konuda ve uygulamada bir eksiklik yokken, ayrı bir standart çıkarılması; bugüne kadar tüketmekte olduğumuz gıdaların islamî usullere aykırı ve haram olduğu imajı verecektir.

Tüm bunlara karşın yeni arayışlar içine girerek, ihtiyari de olsa bu konuda bir standart hazırlamanın ve Helal Gıda Sertifikası taşıyan ürünlerin denetiminde din adamlarının devreye konulmasının, bilim, teknoloji ve hatta din ile ilgisi olmadığı açıktır. İlgili belgeyi taşıyan ürünlerin denetiminde bütün dünyada genel geçer standartlar; helal ve koşer kriterleri varken, sadece yurt içinde uygulanacak bir standart ve anlayış geliştirilmesi ve vatandaşlarımız arasında laiklik anlayışımızı zedeleyecek bazı kriterlerin de standart çerçevesine alınma gayreti, siyasal endişe ve çıkar amacıyla düzenleme yapıldığı kanısını uyandırmaktadır. Böylesi bir standart, zaman içerisinde bu konuda belge düzenleme ve yetki alma çabası içinde olan birtakım özel kuruluşlara rant sağlamak ve yıllardır piyasada, çoğunluğu Müslüman olan tüketicilerimizce rahatlıkla tüketilmekte olan ürünler üzerinde şüphe yaratmaktan öteye geçmeyecek, sektörde çalışan gıda, kimya, ziraat mühendislerinin, veteriner hekimlerin, biyolog ve kimyagerlerin kontrollerde yetersiz kaldığı izlenimi yaratacaktır. Bu konuda yapılan denetimlerde yer alması öngörülen din adamlarının, gıda kontrolü sırasında dini bir görevleri bulunmadığı gibi, bu konuda mesleki bilgi birikimlerinin de olmadığı açıktır.

Bu çerçevede; helal gıda uygulamasının halen var olan ihracata yönelik belgeleme dışında, yurt içinde ihtiyari de olsa uygulamaya girmesi; yıllardır helal koşullarına uygun üretilen ancak sertifikasız olan ürünlerle, sertifikalı ürünler arasında haksız rekabete yol açacak ve yetki kargaşasına neden olacaktır.  İnançlar üzerinde yaratılan ayrımlar, kurumlar düzeyine taşınacaktır. Gıda denetiminde olumlu bir adım atılamazken, sadece bir takım din adamlarının istihdamından başka bir işe de yaramayacaktır.  

Bizler, bu konuda görev yapmakta olan meslek mensuplarının temsilcileri olarak, TSE başta olmak üzere kamu gücünü; sonuç vermeyecek bu tip uygulamalara kaynak aktarmak yerine, gıda güvenliği ve güvencesini sağlamak, tüketiciye ekonomik, besin düzeyi yüksek ve kaliteli ürün sunmak ve tüketici bilincini yükseltmek  için çalışmaya çağırıyoruz.

     Petek ATAMAN                                                            Ereli ÖZBOZKURT   

Gıda Mühendisleri Odası                                                Kimya Mühendisleri Odası                                          Başkanı                                                                          Başkanı      

       Gökhan GÜNAYDIN                                              Prof.Dr.Ayhan FİLAZİ    

Ziraat Mühendisleri Odası                             Ankara Bölgesi Veteriner Hekimler Odası

              Başkanı                                                                    Başkanı        

Prof.Dr.Şakir Doğan TUNCER                                          Turhan ÇAKAR

Veteriner Hekimler Derneği                                     Tüketici Hakları Derneği

            Başkanı                                                                            Başkanı