KAMUDA KADROLU, GÜVENCELİ İSTİHDAM İSTİYORUZ

27 Eylül 2021

Bir ülkenin kalkınmışlık düzeyi; kamu hizmeti olan mühendislik hizmet alanlarındaki gelişmişlik düzeyi ve bu meslek mensuplarından o ülkenin hak ettiği hizmetleri alması ile doğru orantılıdır.

Kriz koşulları ve istihdam problemlerinin gölgesinde meslektaşlarımızın temel bir zorlukla daha baş etmeleri gerekmektedir. Bu zorluğun adı Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS)`dır. İşsizlik, düşük ücret ile çalıştırma politikası, güvencesiz ve esnek çalışma koşulları sebebiyle kamuda istihdam bir umut kapısı olarak sunulmaktadır.

Kamuda teknik eleman olarak istihdam edilebilmek için 3 milyon kişinin katıldığı bu sınava girip başarılı olmak da maalesef yeterli bir kriter değildir. Kurumlara girişte sonuçlar çoğu zaman keyfi ve istismara açık mülakatlarla belirlenmektedir.

Kamuda istihdam daralmasının son yıllarda dile getirilen ekonomik krizle açıklanması eksik bir değerlendirmedir.  Kamuda istihdamın ekonomik krizin "konuşulmadığı" dönemlerde de düştüğü veya nüfusa oranla artmadığı görülmekte, sürekli bir daralmayı işaret etmektedir.

Ülke genelinde kamu çalışanı sayısının ihtiyacı karşılamadığı açıkça görülmektedir. OECD`ye üye ülkelerde ortalama her 15 kişiye bir kamu çalışanı istihdam edilirken, bu rakam ülkemizde her 36 kişiye bir kamu çalışanı şeklindedir. Bu rakam dikkate alındığında Türkiye`de şu anda 5 milyon 400 bin kamu çalışanına ihtiyaç vardır.

Kamuda çalışan toplam personel içerisinde teknik hizmetler sınıfına tabi kamu çalışanı sayısı ortalama % 4-5 düzeyindedir ve bu oran oldukça yetersizdir. Ülke genelindeki nüfus artışı da dikkate alındığında son 18 yıl içinde kamuda güvenceli istihdam % 20`ler oranında düşüş kaydetmiştir.

Tarım ve Orman Bakanlığı`nın 2020 Faaliyet Raporu`na göre; 31.12.2020 tarihi itibarıyla gıda işletmelerinde toplam 1.356.643 resmi kontrol gerçekleştirildiği, bu kontrollerde 7.137 kontrol görevlisinin görev aldığı belirtilmişse de bu sayının sadece 1.917`si gıda mühendisidir.

Söz konusu rapora kaydedilen 7.137 kontrol görevlisinin tamamı aktif olarak sahada görev yapmamaktadır. Çeşitli sebeplerle Bakanlığın farklı birimlerine ya da farklı şubelere geçen personelin de bu sayıya dahil edildiği dikkate alındığında özellikle gıda mühendisi kadrosunda olan ve unvanları gereği sadece gıda denetim işinde çalışan meslektaşlarımızın sayısının yetersiz kaldığı bir gerçektir. Kontrol görevlileri içerisindeki oranın düşüklüğü ve gıda denetimlerinin önemi nedeniyle, gıda işletmelerinin resmi kontrollerinin özellikle gıda mühendisleri tarafından yapılması ve Tarım ve Orman Bakanlığı başta olmak üzere ilgili tüm kamu kurumlarında gıda mühendisi istihdamının artırılması gerekmektedir.

Kamu çalışanı sayısının ihtiyacı karşılayabilmesi için atama bekleyen on binlerce mühendisin istihdamı sağlanmalıdır. Kamu çalışanlarının işe alım ve görevde yükselme aşamalarında her türlü cinsiyetçi, mezhepçi, ırkçı ve diğer ayrımlara son verilmelidir. Kamuda çalışabilmek için yeterlilik ve liyakat ilkeleri işe girişten emekliliğe kadar ölçülebilir somut ölçütlere bağlanmalıdır. Son dönemlerde yaygınlaştırılan mülakat uygulamaları ile yaşanan yandaş kadrolaşması, ayrımcılık ve keyfiliğe karşın işe alımda KPSS devre dışı bırakılmamalıdır.

Kamu yöneticisi atama tercihleri de yeterlilik ve liyakat temelinde olmalı, kamu yönetiminde kurumsallaşmada süreklilik sağlanmalı, sürekli hale gelen bakanlık ve birim yer ve görev değişiklikleri ile kamudaki kurumsal hafıza yok edilmemelidir.

Kamu hizmetlerinin güvencesiz, kiralık, taşeron, geçici, sözleşmeli personel aracılığıyla yürütülmesi anlayışından derhal vazgeçilmelidir. Kamuda kadro tahsis edilerek kalıcı, güvenceli atama yapılmalıdır.

Özetle; çalışma yaşamı her geçen gün acımasızlaşmakta, sömürü yoğunlaşmaktadır. Emek ve insan odaklı, güvenceli bir çalışma yaşamı ve güvenceli bir gelecek; biz mühendisler dahil bütün emekçiler için temel ihtiyaçtır.

Bakanlığın kendi verilerinden de anlaşılacağı üzere gıda mühendislerinin sayısı oldukça yetersizdir. Ülkemizde gıda güvenliğinin sağlanması amacıyla kamuda gıda mühendislerinin istihdamı artırılmalı ve bekleyen atamalar yapılmalıdır. 

TMMOB GIDA MÜHENDİSLERİ ODASI