BASINA VE KAMUOYUNA

22.02.2010

•-       KAYIT DIŞI GIDA ÜRETİMİNİN ÖNÜ AÇILIYOR!

•-       TÜKETİCİNİN GÜVENCESİ SORUMLU YÖNETİCİLİK UYGULAMASINA SON VERİLİYOR!

•-       GIDA DENETİMİ ÖZEL KİŞİ ve KURULUŞLARA DEVREDİLİYOR!

1995, özellikle 2004 yılından bu yana gıda güvenliği konusunda tüm yetkileri elinde bulunduran Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, geçen 15 yıllık süre içinde görev ve sorumluluklarını yerine getirememiştir. Kamuoyunun önüne gerek iç hukukumuza, gerekse AB kazanımlarına uygun bir mevzuat koyamamış,  yeterli ve yetkin personel istihdam edememiş, alt yapı ve laboratuvar donanımını geliştirememiş, etkin denetimler gerçekleştirememiştir. Gıda güvenliğine ilişkin sorunlar yoğunlaşırken, kayıt dışı ya da merdiven altı gıda maddesi üretimi yapan işletmelerin sayısında gözle görülür bir artış olmuş, kayıt altında olan işletmeler bile yeterince denetlenememiştir.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan, "Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu" taslağı TBMM‘ne gönderilmiştir. Yaklaşık iki yıldır kamuoyunda tartışılan taslağın, gıda maddelerinin üretimi, denetimi ve gıda güvenliğini sağlamaya yönelik bir çerçevede olması gerekirken, gıda güvenliğini dar kapsamda ele aldığı görülmektedir. Gıda Mühendisleri Odası olarak konuya ilişkin görüşümüzü kamuoyuyla daha önce paylaşmıştık. Ancak, taslak içeriğinden, Bakanlığın yapılan eleştirileri değerlendirmediği anlaşılmaktadır.

TÜKETİCİNİN GÜVENCESİ SORUMLU YÖNETİCİLİK UYGULAMASINA SON VERİLİYOR!

Gıda güvenliği sürecinin iyi yönetilemediği ve denetimlerin yetersiz olduğu ülkemizde, üretim yerlerinde oto kontrol işlevi gören sorumlu yöneticilik uygulamasına son verilmektedir. Gıda üretim yerlerinde teknik ve hijyenik koşulların sağlanmasında önemli rolü olan binlerce Gıda Mühendisi, taslağın yasalaşmasıyla birlikte, işsizlik sorunu ile karşı karşıya kalacak,  tüketici sağlığı tehlikeye girecektir.

GIDA DENETİMİ ÖZEL KİŞİ ve KURULUŞLARA DEVREDİLİYOR!

Ülkemizde son dönemde yaşanan GDO tartışması, gündemden düşmeyen at ve eşek eti, toplu gıda zehirlenmeleri vb. haberler, gıda denetim ve kontrolünün ivedilikle artırılması gerektiğini göstermektedir. Gıda güvenliğinin sağlanmasında, kamusal etkinliğin ne denli önemli olduğu bilinmelidir. Söz konusu taslağın yasalaşması sonucu, gıda üretim ve satış yerleri denetiminin özel kişi ve kuruluşlara devrinin önü açılmakta,  Bakanlık işin kolayına kaçmaktadır.

Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu " taslağının TBMM‘den bu şekilde geçmesi durumunda;

- Gıda ve yem güvenliği, bitki sağlığı, bitki koruma ürünleri, veteriner hizmetleri, hayvan refahı, veteriner sağlık ürünleri gibi ayrı ayrı ele alınması gereken konuların aynı yasa içinde yer alması, gıda güvenliğinin önemini azaltacak,  uygulamalarda sorunlara neden olacaktır.

Örneğin, ev ve süs hayvanları ile hayvansal yan ürünler taslakta yer alırken, yeni ve fonksiyonel gıdalara ilişkin düzenlemelerin bulunmaması düşündürücüdür.

KAYIT DIŞI GIDA ÜRETİMİNİN ÖNÜ AÇILIYOR!

- Gıda güvenliği konusunda önemli işlevi olan sorumlu yöneticilik uygulamasına son verilmiş olacak, bu durumda, var olan gıda güvenliği sorunlarına yeni sorunlar eklenecek, dolayısıyla, halk sağlığı tehlikeye girecektir.

Sorumlu yöneticilik uygulaması ile gıda üretim yerlerinde gözle görülür düzelmeler olurken, üretim kalitesi yükselmiştir. Kayıt dışı ve merdiven altı üretimin önemli sorun olduğu ülkemizde, sorumlu yöneticiliğin kaldırılması kabul edilemez. Özellikle, küçük işletmelerin iyileştirilmesindeki rolü nedeniyle, sorumlu yöneticilik uygulaması, yürürlükte olan 5179 sayılı kanunda olduğu gibi korunmalıdır.

- 30 Beygir Gücünden (BG) düşük kapasite ya da 10 kişiden az personel çalıştıran işletmelerde teknik eleman çalıştırma zorunluluğunun kaldırılması, gıda güvenliğini ve tüketici sağlığını olumsuz yönde etkileyecektir.

Ülkemizde un ve unlu mamül başta olmak üzere, gıda üretimi gerçekleştiren işletmelerin yarısından çoğu kapasite olarak 30 BG‘nün altındadır. Bu işletmelerin iyileştirilmesine ve kalitesinin artırılmasına ihtiyaç olduğu, zaman zaman medyaya yansıyan ve halk arasında "gıda terörü" olarak adlandırılan olumsuz görüntülerden de anlaşılmaktadır. 

-Gıda maddelerinin üretiminde Bakanlık onaylı ve kayıtlı ayırımı yapılması, uygulamalarda karışıklıklara yol açacaktır.

Veteriner sağlık ürünleri ve bitki koruma ürünleri üreten işletmelerin kapasitesine bakılmaksızın, tümü Bakanlık onayı gerektirmekte ve sorumlu yöneticilik uygulaması zorunlu tutulmaktadır. Ancak, gıda maddesi üretim yerleri için onaylı-kayıtlı ayrımı yapılarak sorumlu yöneticilik uygulamasına son verilmektedir. Bu durum, taslak maddelerinin birbirleriyle çeliştiğinin, gıda üretimi ve güvenliğinin yeterince önemsenmediğinin göstergesidir. Gıda maddesi üreten işletmelere, tüketici sağlığı ve beslenmesi göz önüne alınarak onay alma zorunluluğu getirilmeli ve tümünde sorumlu teknik personel çalıştırılmalıdır.

15 YILDIR GIDA GÜVENLİĞİNİ SAĞLAYAMAYAN BAKANLIK İŞİN KOLAYINA KAÇIYOR!

-Gıda üretimi yapan işletmelerin denetim ve kontrolünün özel kurum ve kuruluşlara devredilmesinin yolu açılmaktadır.

Gıda denetim ve kontrolü kamusal bir görev olup,  özel kişi, kurum ve kuruluşlara kesinlikle devredilmemelidir. Gerek Anayasamızın ilgili maddeleri, gerekse AB regülasyonları buna izin vermemektedir.

Sonuç olarak;

Yasa taslağı geri çekilerek, AB mevzuatında olduğu gibi " Gıda ve Yem ",     " Bitki Sağlığı " ve " Veteriner Hizmetleri " adı altında ayrı ayrı  düzenlenmelidir. Yeni kurulacak olan Tarım ve Gıda Bakanlığı buna göre yapılandırılmalıdır.

Tüketici sağlığı ve gıda güvenliğinin sağlanması adına, Sorumlu Yöneticilik uygulaması sürdürülmeli, kayıt dışı ve merdiven altı gıda maddesi üretimi ivedilikle önlenmelidir.

Gıda denetimi özel kişi ve kuruluşlara devredilmemelidir.

Basına ve Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

TMMOB

Gıda Mühendisleri Odası