MİKROBİYOLOJİ HABEREHECENTEROHEMORAJİK E COLİ
Mikrobiyoloji Haber
EHEC ( Enterohemorajik E. Coli )
Son yılların en sert geçen salgını, Almanya‘da yaşanıyor. Kaynağı konusunda çelişkili bilgiler verilmekle beraber, sonuç olarak ölümler ve hastalanmalar oldu. Hastalık, başta İsveç olmak üzere diğer Avrupa ülkelerinde de görüldü. Devamında ABD‘de, bu salgınla ilişkili olarak 2 Hemolitik Üremik Sendrom (HUS) vakası saptandı. Robert Koch Enstitüsü, salgının pik yapıp yapmadığı konusunda karar vermek için henüz erken olduğunu bildirdi. Bir diğer deyiş ile salgın büyüyebilir. Almanya dışındaki Avrupa ülkelerinde görülen hastalanmalarda (1 ölüm dâhil), hastaların salgın sırasında Almanya‘ya gitmiş oldukları bildirildi.
Basında önce EHEC virüsü olarak duyuruldu. Daha önce hamburgerdeki Listeria bulaşması da Listeria virüsü olarak duyurulmuş idi. Her halde, gerek Türk gerek dünya basını, mikrobik hastalık/ salgın olunca hemen virüs demeyi seviyor.
EHEC, Enterohemorajik E. coli kısaltmasıdır ve mikrobiyoloji ile temel bilgisi olanların açıkça bildiği gibi virüs ile hiç ilgisi yoktur. Yoğun ishale bağlı olarak ölümlere yol açabilir. Ancak daha tehlikeli etkisi, hastalığın HUS‘a dönüşmesidir. HUS, basitçe bakterinin bağırsakta iltihap oluşturması, bakteri tarafından salgılanan toksinin kılcal damarlar aracılığı ile kan dolaşım sistemine geçmesi, kalın bağırsağı çevreleyen damarların hasar görüp kanaması (kanlı dışkı görülmesi) ve devamımda böbrek kılcal damarları aracılığı ile toksinin böbrekte iltihap yapması olarak tanımlanabilir. Böbreğin hasar görmesi, akut böbrek yetmezliğine neden olur ve sonuçta kan yeterince temizlenemez, idrar üretimi azalır ve giderek yüksek tansiyon ve akciğer ödemi görülür.
EHEC serotiplerinin neden olduğu enfeksiyonların tamamında HUS görülmez. Benzer şekilde tümüyle sağlıklı insanların bağırsaklarında EHEC serotiplerine rastlanılabildiği 1996 yılında Japonya‘daki EHEC salgınında gösterilmiştir. HUS, mutlak öldürücü değildir ancak, bu serotiplerin neden olduğu ölümlerin büyük bölümünden sorumludur. Almanya‘da 573 HUS vakasında 12 ölüm görülmüşken (%2,09 ölüm/hastalanma), HUS‘a dönüşmeyen 1428 EHEC vakasında 6 ölüm (%0,42 ölüm/hastalanma) görülmüştür. Aynı salgında diğer 11 Avrupa ülkesindeki durum 31 HUS (1 ölüm) ve 71 EHEC vakası (0) ölüm şeklindedir (Bu salgındaki vaka sayısı bilgileri Dünya Sağlık Örgütü web sayfasından 05 Haziran 2010 tarihinde alınmıştır).
Salgına neden olan bakteri EHEC serotipi O104:H4 ya da daha doğru ifade ile Enteroagregatif verotoksin oluşturan EAggEC VTEC O104:H4 olarak saptanmıştır.
Hastalığa neden olarak önce İspanyadan ithal edilen hıyar gösterilmiş olmakla beraber, daha sonra bu bilginin doğrulanmadığı bildirilmiştir. Bugün, salgına hangi gıdanın ya da neyin yol açtığı bilinmemektedir. Dolayısı ile gıda kaynaklı bir salgından bahsedilememektedir.
Çiğ et ve çiğ sütten yapılan ürünler ile iyi yıkanmadan tüketilen (özellikle marul gibi geniş yapraklı) salatalar halk sağlığı açısından her zaman potansiyel tehlikedir. Bu ürünleri tüketenler her zaman yüksek bir risk altındadırlar. Bu riski kabul etmek ya da etmemek, sadece tüketici kararıdır.