Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği
Amaç |
Amaç |
Kapsam |
Kapsam |
Dayanak |
Dayanak |
Tanımlar |
Tanımlar |
|
g) Mikrobiyolojik kriter: Mikroorganizmaların varlığına/yokluğuna ya da sayısına ve/veya bunların kütle, hacim, alan veya parti birimi başına toksinlerinin ve metabolitlerinin miktarına dayalı olarak bir ürünün, bir gıda partisinin veya işlemin kabul edilebilirliğini tanımlayan kriteri, |
l) Üreticinin üretim işlemi güvencesi: Onaylanmış alternatif metodun EN ISO 16140-2 tarafından istenen özelliklere uygun olmasını garanti eden ve alternatif yöntemdeki hata ve kusurların önlenmesini yönetim sistemi ile sağlayan üretim sürecini, |
|
İKİNCİ BÖLÜM |
İKİNCİ BÖLÜM |
|
|
Kriterlere ilişkin analizler |
Kriterlere ilişkin analizler |
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM |
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM |
|
(5) Gıda işletmecisi, bu Yönetmelikte belirtilenlerin dışında diğer bir numune alma ve analiz metodunu kullanabilir. Bu takdirde, kullandığı metotların en az eşdeğer garantiyi sağladığını Bakanlık yetkilisine kanıtlamak zorundadır. Buna göre; |
Analiz sonuçlarının takibi |
|
Değerlendirme |
|
Etiketleme |
Etiketleme |
BEŞİNCİ BÖLÜM |
BEŞİNCİ BÖLÜM |
Avrupa Birliği mevzuatına uyum |
|
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik |
|
Geçiş hükümleri |
|
Uyum zorunluluğu |
|
Yürürlük |
Yürürlük |
Yürütme |
Yürütme |
EK'lerde yer alan kırmızı işaretli açıklamalar yönetmelikten kaldırılmış, sarı işaretli açıklamalar ise yönetmeliğe yeni eklenmiştir.
EK-1
GIDA GÜVENİLİRLİĞİ KRİTERLERİ
|
Gıda |
Mikroorganizmalar/ toksinler/ metabolitler |
13.02.2025 değişiklik |
Numune alma planı (1) |
Limitler (2) |
13.02.2025 limit Limitler (2) |
|
||||||||||||
|
|
|
|
n |
c |
m |
M |
|
|
||||||||||
|
1.1. Süt, süt ürünleri ve süt bazlı ürünler |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.1.1. Pastörize süt |
Enterobacteriaceae |
L. monocytogenes |
5 |
0 |
101 kob/mL |
25g-mL bulunmamalı |
|
|||||||||||
|
1.1.2. Fermente süt ürünleri (kefir, yoğurt, meyveli vb yoğurtlar, ayran vb) |
E. coli (4) |
L. monocytogenes |
5 |
0 |
<3 |
25g-mL bulunmamalı |
|
|||||||||||
|
1.1.3. Krema ve ürünleri |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.1.3.1. Krema (pastörize) |
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|||||||||||
|
L. monocytogenes |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
||||||||||||
|
1.1.3.2. Tereyağı ve sürülebilir süt ürünleri ve sadeyağ |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
kalktı |
5 |
2 |
102 |
103 |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
|
||||||||||
|
Salmonella |
Limitler aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
1.1.3.3. Kaymak |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
kalktı |
5 |
2 |
102 |
103 |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
|
||||||||||
|
Salmonella |
Limitler aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
L. monocytogenes |
Limitler aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
||||||||||||
|
1.1.4. Süttozu ve krema tozu, dondurma için toz karışımlar, peyniraltı suyu tozu, yayıkaltı suyu tozu ve süt bazlı toz ürünler, kazein ve kazeinat |
Enterobacteriaceae |
Stafilokokal enterotoksinler |
5 |
0 |
101 kob/mL |
25g-mL bulunmamalı |
|
|||||||||||
|
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
L. monocytogenes |
5 |
2 |
102 |
103 |
25g-mL bulunmamalı |
|
|||||||||||
|
Salmonella |
Salmonella |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
25g-mL bulunmamalı |
|
||||||||||||
|
1.1.5. Peynir (eritme peynir hariç diğer tüm peynirler) |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
aynı |
5 |
2 |
102 |
103 |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
|
||||||||||
|
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
L. monocytogenes |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
||||||||||||
|
1.1.6. Eritme peynirler ve eritme peynir ürünleri |
Stafilokokal enterotoksinler |
aynı |
5 |
0 |
25 g’da bulunmamalı |
|
|
|||||||||||
|
E. coli (4) |
kalktı |
5 |
0 |
<101 |
|
|
||||||||||||
|
L. monocytogenes |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
1.1.7. Koyulaştırılmış süt |
E. coli (4) |
Kalktı |
5 |
0 |
<3 |
ISO 16649-3 |
|
|||||||||||
|
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
1.1.8. Dondurma ve sütlü buz |
Enterobacteriaceae |
E.coli 0157 |
5 |
2 |
101 |
102 |
25 g’da bulunmamalı |
|
||||||||||
|
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
L. monocytogenes |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
||||||||||||
|
1.2. Yumurta ürünleri (pastörize ve dondurulmuş yumurta, yumurta tozu vb.) |
Enterobacteriaceae |
kalktı |
5 |
2 |
101 |
102 |
ISO 21528-2 |
|
||||||||||
|
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
1.3. Et ve et ürünleri |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.3.1. Kıyma |
Aerobik koloni sayısı |
Kalktı |
5 |
2 |
5x105 |
5x106 |
ISO 4833 |
|
||||||||||
|
Salmonella |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
E. coli O157 |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
ISO 16654 |
|
||||||||||||
|
1.3.2. Çiğ kırmızı et ve hazırlanmış kırmızı et karışımları |
Salmonella |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|||||||||||
|
E. coli O157 |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
ISO 16654 |
|
||||||||||||
|
1.3.3. (Değişik:RG-9/10/2018-30560) Çiğ kanatlı eti (7) ve hazırlanmış kanatlı eti karışımları |
Salmonella Typhimurium(8), Salmonella Enteritidis
|
|
5 |
0 |
25 g-veya ml’ de bulunmayacak |
EN/ISO 6579 |
|
|||||||||||
|
1.3.4. Mekanik olarak ayrılmış kırmızı et ve mekanik olarak ayrılmış kanatlı eti (MAE) |
Aerobik koloni sayısı |
kalktı |
5 |
2 |
5x105 |
5x106 |
ISO 4833 |
|
||||||||||
|
Salmonella |
kalktı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
E. coli O157 |
kalktı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
ISO 16654 |
|
||||||||||||
|
1.3.5. Et ürünleri |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.3.5.1. Isıl işlem görmemiş et ürünleri |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.3.5.1.1. Kürlenmiş ve kurutulmuş (pastırma, vb.) |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
Aynı |
5 |
2 |
102 |
104 |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
|
||||||||||
|
Sülfit indirgeyen anaerob bakteri |
Aynı |
5 |
2 |
102 |
103 |
ISO 7937 |
|
|||||||||||
|
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
1.3.5.1.2. Fermente (sucuk vb.) |
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|||||||||||
|
L. monocytogenes |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
||||||||||||
|
E. coli O157 |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
ISO 16654 |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
1.3.5.2. Isıl işlem görmüş et ürünleri (sosis, salam, kavurma, döner, köfte, jöle işkembe vb.) |
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|||||||||||
|
|
E. coli O157 |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
Yeni eklendi |
|
||||||||||||
|
L. monocytogenes |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
||||||||||||
|
1.3.6. Hayvansal Diğer Ürünler |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.3.6.1. Jelatin ve kollajen |
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|||||||||||
|
1.4. Balıkçılık ürünleri, canlı çift kabuklu yumuşakçalar, canlı deniz kestaneleri, canlı gömlekliler ve canlı deniz karından bacaklıları |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.4.1. Canlı çift kabuklu yumuşakçalar, canlı deniz kestaneleri, canlı gömlekliler ve canlı deniz karından bacaklıları |
E. coli (4) (kabuklar arası sıvıda ve ette) |
|
1 (5) |
0 |
<3 |
ISO 16649-3 |
|
|||||||||||
|
|
L. monocytogenes |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
Yeni eklendi |
|
||||||||||||
|
Salmonella |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
1.4.2. Balıkçılık ürünleri |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.4.2.1. Taze soğutulmuş balıklar |
Histamin (6) |
|
9 |
2 |
100 mg/kg |
200 mg/kg |
HPLC |
|
||||||||||
|
|
|
L. monocytogenes |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
Yeni eklendi |
|
||||||||||
|
1.4.2.2. Dondurulmuş balıklar |
Histamin (6) |
|
9 |
2 |
100 mg/kg |
200 mg/kg |
HPLC |
|
||||||||||
|
|
|
L. monocytogenes |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
Yeni eklendi |
|
||||||||||
|
1.4.2.3 Enzimle muamele edilmiş balıkçılık ürünleri |
|
Histamin (6) |
9 |
2 |
100 mg/kg |
200 mg/kg |
EN/ISO 19343 |
|
||||||||||
|
1.4.2.4 Fermantasyon yöntemiyle elde edilen balıkçılık ürünleri |
|
Histamin (6) |
9 |
2 |
100 mg/kg |
200 mg/kg |
EN/ISO 19343 |
|
||||||||||
|
1.4.2.5. İşlenmiş çift kabuklu yumuşakçalar (kara midye, kıllı midye, akivades, kidonya, istiridye, kum midyesi vb.), kabuklular (kerevit, karides, ıstakoz, yengeç vb.), karından bacaklılar (deniz salyangozu vb.), kafadan bacaklılar (ahtapot, mürekkep balığı, kalamar vb.), balıklar |
|
E.coli 0157 |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
|
||||||||||
|
Histamin (6) |
|
9 |
2 |
200 mg/kg |
400 mg/kg |
HPLC |
|
|||||||||||
|
|
|
L. monocytogenes |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
|
||||||||||
|
|
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|
||||||||||
|
1.4.2.6. Balık yumurtasından elde edilmiş havyar ve havyar benzeri ürünler |
L. monocytogenes |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
|
||||||||||
|
Histamin (6) |
kalktı |
9 |
2 |
200 mg/kg |
400 mg/kg |
HPLC |
|
|||||||||||
|
Salmonella |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
1.4.2.4. Konserve balıkçılık ürünleri |
L. monocytogenes |
kalktı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
|
||||||||||
|
1.5. Et suyu tabletleri, tozları, kuru formdaki çorbalar, çeşniler, krem şanti, soslar gibi toz ve tablet formdaki diğer gıda karışımları 1.6. Hububat ve fırıncılık ürünleri |
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|||||||||||
|
1.6.1. Tahıl unları, soya unu ve diğer unlar (patates unları dâhil) |
Koliform bakteri |
aynı |
5 |
2 |
103 |
104 |
ISO 4832 |
|
||||||||||
|
1.6. Hububat ve fırıncılık ürünleri |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.6.2. Ekmek ve ekmek çeşitleri, pide, bazlama, simit, lavaş, poğaça vb. |
Sünme (rop) sporu (4) |
|
5 |
2 |
4,5x103 |
1,1x104 |
|
|
||||||||||
|
Maya ve küf |
kalktı |
5 |
2 |
102 |
103 |
ISO 7698 |
|
|||||||||||
|
1.6.3. Yufka, kadayıf vb. |
Koliform bakteri |
|
5 |
2 |
102 |
103 |
ISO 4832 |
|
||||||||||
|
Küf |
kalktı |
5 |
2 |
103 |
104 |
ISO 7698 |
|
|||||||||||
|
1.6.4. Tahıl gevrekleri, irmik, tüm tane ürünleri, müsli, mısır gevreği, patlamış mısır, pirinç patlağı, cips vb. tahıl bazlı ürünler (aromalılar dâhil), insan tüketimine sunulan kepek |
Koliform bakteri |
|
5 |
2 |
102 |
103 |
ISO 4832 |
|
||||||||||
|
Maya ve küf |
kalktı |
5 |
2 |
103 |
104 |
ISO 7698 |
|
|||||||||||
|
1.6.5. Makarna, erişte vb. makarnacılık ürünleri |
Maya ve küf |
kalktı |
5 |
2 |
102 |
103 |
ISO 7698 |
|
||||||||||
|
Salmonella |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|
|||||||||||
|
1.6.6. Et, sebze ve diğer dolgu maddeleri ile doldurulmuş makarna, mantı benzeri ürünler (çiğ, dondurulmuş) |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
|
5 |
2 |
103 |
104 |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
|
||||||||||
|
|
Salmonella |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
Yemi eklendi |
||||||||||||
|
Sülfit indirgeyen anaerob bakteri |
|
5 |
2 |
103 |
104 |
ISO 7937 |
||||||||||||
|
1.6.7. Et, sebze ve diğer dolgu maddeleri ile doldurulmuş makarna, mantı benzeri ürünler (fırınlanmış) |
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|
||||||||||
|
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
Aynı |
5 |
2 |
102 |
103 |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
|
|||||||||||
|
Sülfit indirgeyen anaerob bakteri (sadece et içerenlerde) |
aynı |
5 |
2 |
102 |
103 |
ISO 7937 |
||||||||||||
|
1.6.8. Pizza, hamur ve hamur bazlı ürünler (dondurulmuş, pişime hazır) |
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|
||||||||||
|
L.Moncytogenes |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
|
|||||||||||
|
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
aynı |
5 |
2 |
103 |
104 |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
||||||||||||
|
1.6.9. Hafif fırıncılık ürünleri
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.6.9.1. Sade kek, sade bisküvi, sade krakerler vb., kaplamalı, dolgulu ve/veya çeşnili bisküviler, kekler ve krakerler ve gofret (sade, kremalı, dolgulu, kaplamalı vb.) |
Salmonella |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|
||||||||||
|
L. monocytogenes |
kalktı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
|
|||||||||||
|
Koliform bakteriler |
|
5 |
2 |
101 |
102 |
ISO 4832 |
||||||||||||
|
1.6.9.2. Tartlar ve yaş pastalar (kremalı, çikolatalı, dolgulu, meyveli vb.) |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
|
5 |
2 |
102 |
103 |
|
|
||||||||||
|
E.coli |
E.coli 0157 |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
Salmonella |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
L. monocytogenes |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
1.7. Meyve ve sebzeler ile bunların işlenmiş ürünleri |
|
|
||||||||||||||||
|
1.7.1. Yıkanmış, doğrama ve paketleme işleminden geçmiş, ayrı ayrı veya karıştırılmış çiğ sebzeler ile dondurulmuş veya kurutulmuş sebzeler |
Salmonella |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|||||||||||
|
|
L. monocytogenes |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
|
E.coli 0157 |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
1.7.2. Filizler |
|
Salmonella |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
|
||||||||||
|
1.7. Meyve ve sebzeler ile bunların işlenmiş ürünleri |
|
Kalktı |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.7.1. Yıkanmış, doğrama ve paketleme işleminden geçmiş, ayrı ayrı veya karıştırılmış çiğ sebzeler ile dondurulmuş veya kurutulmuş sebzeler 1.7.2. Kurutulmuş veya dondurulmuş meyveler 1.7.3. Reçel, marmelat ve püreler |
E. coli O157 |
Kalktı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
ISO 16654 |
|
|||||||||||
|
Maya ve küf |
Kalktı |
5 |
2 |
104 |
105 |
ISO 7954 |
||||||||||||
|
Küf |
Kalktı |
5 |
2 |
102 |
103 |
ISO 7954 |
||||||||||||
|
1.8. Baharat |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.8.1. Baharat, bitki ve/veya bunların karışımları (toz, macun formları, karışımları vb.)
|
B. cereus |
Aynı |
5 |
2 |
103 |
104 |
EN/ISO 7932 |
|
||||||||||
|
|
Koagulaz pozitif stafilakok |
5 |
2 |
103 |
104 |
|
|
|||||||||||
|
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|
|||||||||||
|
1.9. Meyve suları, alkolsüz içecekler ve benzerleri
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.9.1. Doğrudan sıkılmış, pastörize edilmemiş, soğukta muhafaza edilmesi gereken, tüketime hazır meyve ve sebze suları |
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|
||||||||||
|
L. monocytogenes |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
|
|||||||||||
|
E. coli O157 |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
ISO 16654 |
|
|
|||||||||||
|
1.9.2. İçecek tozları
|
Koliform bakteriler |
Aynı |
5 |
2 |
101 |
102 |
|
|
||||||||||
|
1.10. Kahve ve çay |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.10.1. Çay (yeşil, siyah), bitki ve meyve çayları ve bunların karışımları (süzen poşet çaylar dâhil) |
Maya ve küf |
Aynı |
5 |
2 |
104 |
105 |
ISO 7954 |
|
||||||||||
|
|
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|||||||||||
|
1.10.2. Kavrulmuş kahve çekirdeği, kavrulmuş öğütülmüş kahve, kahve ekstraktı ve aromatize kahve bileşeni içeren tüketime hazır kahve |
Koliform bakteriler |
Aynı |
5 |
2 |
101 |
102 |
ISO 4832 |
|
||||||||||
|
1.11. Kakao ve kakao ürünleri, çikolata ve çikolata ürünleri |
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
|||||||||||
|
1.12. Şekerli ürünler
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.12.1. Helva, pekmez, lokum, baklava ve diğer şerbetli tatlılar, ezme, cezerye, fındık ve fıstık ezmeleri, şekerlemeler vb. Tüketime hazır tatlı soslar |
Maya ve küf |
Salmonella |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
|||||||||||
|
E. coli |
Aynı |
5 |
0 |
<101 |
ISO 16649-1 veya 2 |
|
||||||||||||
|
1.12.2. Tüketime hazır tatlı soslar |
Maya ve küf |
Kalktı |
5 |
2 |
101 |
102 |
ISO 7954 |
|
||||||||||
|
1.13. Hazır yemekler
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.13.1. Tüketime hazır (pişirilmiş) her türlü çorba, bakliyar, et ve sebze yemeği vb. |
Stafilokokal enterotoksinler |
Aynı |
5 |
0 |
25 g’da bulunmamalı |
|
|
|||||||||||
|
B. cereus |
Aynı |
5 |
2 |
102 |
103 |
EN/ISO 7932 |
|
|||||||||||
|
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
1.13.2. Tüketime hazır her türlü salata, şarküteri ürünleri ve soğuk mezeler vb. |
|
B.cereus |
5 |
2 |
102 103 |
|
|
|||||||||||
|
E. coli |
E.coli O157 |
5 |
0 |
25 g’da bulunmamalı |
|
|
||||||||||||
|
Stafilokokal enterotoksinler |
Aynı |
5 |
0 |
25 g’da bulunmamalı |
|
|
||||||||||||
|
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
L. monocytogenes |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
||||||||||||
|
1.13.3. Tüketime hazır (pişirilmiş) her türlü unlu mamul (makarna, pilav, her türlü börek, lahmacun, pide, pizza, mantı vb.) |
E. coli |
Aynı |
5 |
0 |
<101 |
ISO 16649-1 veya 2 |
|
|||||||||||
|
Stafilokokal enterotoksinler |
Aynı |
5 |
0 |
25 g’da bulunmamalı |
|
|
||||||||||||
|
B. cereus |
Aynı |
5 |
2 |
102 |
103 |
EN/ISO 7932 |
|
|||||||||||
|
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
1.13.4. Tüketime hazır (pişirilmiş) her türlü tatlı (puding, muhallebi, krema, aşure, su muhallebisi vb.) |
Stafilokokal enterotoksinler |
Aynı |
5 |
0 |
25 g’da bulunmamalı |
|
|
|||||||||||
|
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
||||||||||||
|
1.14. Özel beslenme amaçlı gıdalar |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.14.1. Bebek formülleri ve devam formülleri (özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar dahil) |
Muhtemel B. cereus |
aynı |
5 |
2 |
5x101 |
5x102 |
|
|
||||||||||
|
Cronobacter spp. |
aynı |
10 |
0 |
0/10 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
Salmonella |
aynı |
10 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
L. monocytogenes |
aynı |
10 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
1.14.2. Bebek ve küçük çocuk ek gıdaları (özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar dahil) |
B. cereus |
aynı |
5 |
2 |
102 |
103 |
|
|
||||||||||
|
Enterobacteriaceae |
Cronobacter spp. |
10 |
0 |
0/10 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
Salmonella |
Aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
L. monocytogenes |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
1.15. Diğer gıdalar |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
1.15.1. Tuz |
Koliform bakteriler |
aynı |
5 |
2 |
101 |
102 |
|
|
||||||||||
|
1.15.2. Soyalı içecek ve soyalı ürünler |
E. coli |
Turuncu kısım değişti |
5 |
0 |
<101 |
|
|
|
||||||||||
|
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
1.15.3. Soya sütü (toz formda) |
Koliform bakteriler |
aynı |
5 |
2 |
102 |
103 |
|
|
||||||||||
|
1.15.4. Mayonez ve mayonez içeren salata sosları |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
Aynı |
5 |
2 |
102 |
103 |
|
|
||||||||||
|
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
1.15.5. Salata ve yemek sosları, domates bazlı soslar (ketçap, soya sosu, hardal, nar ekşisi vb dâhil) |
Maya ve küf |
Maya kalktı |
5 |
2 |
102 |
103 |
|
|
||||||||||
|
Salmonella |
aynı |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
1.15.6. Tereyağı hariç hayvansal yağlar |
Aerobik koloni sayısı |
|
5 |
2 |
104 |
105 |
|
|
||||||||||
|
1.15.7. Süt esaslı olmayan yenilebilir buzlar (meyveli buz, sorbe ve diğerleri) |
Enterobacteriaceae |
L. monocytogenes |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
|||||||||||
|
Salmonella |
|
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
||||||||||||
|
1.15.8. Kahve beyazlatıcısı |
E. coli |
|
5 |
0 |
<101 |
|
|
|||||||||||
|
1.15.9. Gıda takviyeleri Takviye Edici Gıda |
E. coli |
Koliform Bakteri |
5 |
2 |
101 |
|
|
|||||||||||
|
1.15.10. Ekmek mayası (yaş ve kuru) |
Sünme (rop) sporu (4) |
|
5 |
3 |
95 |
210 |
|
|
||||||||||
|
1.15.11. Sürülebilir yağlar, margarin ve yoğun yağlar |
Koliform bakteriler |
|
5 |
2 |
101 |
102 |
ISO 4832 |
|
||||||||||
|
Maya ve küf |
|
5 |
2 |
101 |
102 |
ISO 7988 |
|
|||||||||||
EK-2
ÜRETİM HİJYENİ KRİTERLERİ
2.1. Et ve et ürünleri
Gıda |
Mikroorganizmalar/ toksinler/ metabolitler |
Numune alma planı (1) |
Limitler (2) |
Referans metot (3) |
Kriterin uygulanacağı basamak |
Sonuçların uygun çıkmaması halinde alınacak tedbirler |
||
n |
c |
m |
M |
|||||
2.1.1. Sığır, koyun, keçi ve at karkası |
Aerobik koloni sayısı |
|
|
3,2x103 kob/cm2 (4) |
1,0x105 kob/cm2 (4) |
ISO 4833 |
(9) |
(12) |
Enterobacteriaceae |
|
|
3,2x101 kob/cm2 (4) |
3,2x102 kob/cm2 (4) |
ISO 21528-2 |
(9) |
(12) |
|
2.1.2. Domuz karkası |
Aerobik koloni sayısı |
|
|
1,0x104 kob/cm2 (4) |
1,0x105 kob/cm2 (4) |
ISO 4833 |
(9) |
(12) |
Enterobacteriaceae |
|
|
1,0x102 kob/cm2 (4) |
1,0x103 kob/cm2 (4) |
ISO 21528-2 |
(9) |
(12) |
|
2.1.3. Sığır, koyun, keçi ve at karkası |
Salmonella |
50 (5) |
2 (6) |
Her bir karkas için test edilen yüzeyinde bulunmamalıdır. |
EN/ISO 6579 |
(9) |
(13) |
|
2.1.4. Domuz karkası |
Salmonella |
50 (5) |
5 (6) |
Her bir karkas için test edilen yüzeyinde bulunmamalıdır. |
EN/ISO 6579 |
(9) |
(14) |
|
2.1.5. Broiler Kanatlı ve hindi karkası |
Salmonella |
50 (5) |
5 (6) |
Numunelerin boyun derilerinden alınıp birleştirilerek oluşturulan 25 g numunede bulunmamalıdır. |
EN/ISO 6579 |
(10) |
(14) |
|
2.1.6. Kıyma |
Aerobik koloni sayısı (7) |
5 |
2 |
5x105 kob/g |
5x106 kob/g |
ISO 4833 |
(11) |
(15) |
|
E. coli (8) |
5 |
2 |
5x101 kob/g |
5x102 kob/g |
ISO 16649-1 veya 2 |
(11) |
(15) |
2.1.7. Mekanik olarak ayrılmış et (9) |
Aerobik koloni sayısı |
5 |
2 |
5x105 kob/g |
5x106 kob/g |
ISO 4833 |
(11) |
(15) |
E. coli (8) |
5 |
2 |
5x101 kob/g |
5x102 kob/g |
ISO 16649-1 veya 2 |
(11) |
(15) |
|
2.1.8. Hazırlanmış et karışımları |
E. coli (8) |
5 |
2 |
5x102 kob/g - cm2 |
5x103 kob/g - cm2 |
ISO 16649-1 veya 2 |
(11) |
(15) |
2,1,9 Kanatlı karkası |
Camplyobacter |
50 |
20 |
1x103 log kob/cm2 |
|
|
|
|
(1) n: Numune sayısı; c: m ile M limiti arasında değere sahip olmasına izin verilen numune sayısı (2) Madde 2.1.3, 2.1.4 ve 2.1.5 maddelerindeki gıdalar için m=M, kob: Koloni oluşturan birim (katı besiyerinde) (3) Bu Yönetmelikte belirtilen Standartların yayımlanmış en son halleri kullanılır. (4) m ve M limitleri sadece karkasa zarar veren metotla alınan numunelere uygulanır. Bu limit, günlük ortalama değer olup bu değer, analizlerin ortalamalarının hesaplanması sonucu elde edilen sonuçtur. (5) 50 adet numune, bu Yönetmelikte yer alan numune alma kuralları ve sıklığına göre birbirini takip eden 10 numune alma anından/periyodundan elde edilir. (6) Salmonella’ nın varlığının belirlendiği numune sayısı. Salmonella’ nın yaygınlığını azaltmada gösterilen ilerleme dikkate alınarak c sayısı yeniden gözden geçirilmelidir. Gıda işletmecisi Salmonella’ nın varlığını azaltmak için bu değerlendirmeden önce daha düşük c sayısı kullanabilir. (7) Bu kriter tüketici talebi üzerine hazırlanan ve bekletilmeden satılan kıyma için uygulanmaz. (8) E. coli burada fekal kontaminasyon indikatörü olarak kullanılmaktadır. (9) Yüzülmeden sonra ancak soğutmadan önceki karkaslar (10) Soğutmadan sonraki karkaslar (11) Üretim işleminin sonunda (12) Kesim hijyeni iyileştirilmeli ve üretim kontrolleri gözden geçirilmelidir. (13) Kesim hijyeni iyileştirilmeli, üretim kontrolleri ve hayvanların orijinleri gözden geçirilmelidir. (14) Kesim hijyeni iyileştirilmeli, üretim kontrolleri, hayvanların orijinleri ve orijin çiftlikteki biyogüvenlik önlemleri gözden geçirilmelidir. (15) Üretim hijyeni iyileştirilmeli ve ham madde seçimi ve/veya orijini iyileştirilmelidir. |
||||||||
Analiz sonuçlarının değerlendirilmesi Bu limitler, birleştirilmiş numuneler ile limit verilen karkaslar hariç, analiz edilen her bir numuneyi ifade eder. Analiz sonuçları, analiz edilen üretim basamağının mikrobiyolojik kalitesini gösterir. Sığır, koyun, keçi, at ve domuz karkaslarında Enterobacteriaceae ve aerobik koloni sayısı; ¾ Eğer günlük ortalama değer ≤ m ise UYGUN ¾ Eğer günlük ortalama değer m ile M arasında ise KABUL EDİLİR ¾ Eğer günlük ortalama değer >M ise UYGUN DEĞİL Karkaslardaki Salmonella, ¾ Eğer Salmonella varlığı en fazla c sayıdaki numunede tespit edilirse UYGUN ¾ Eğer Salmonella varlığı c sayıdaki numuneden daha fazla sayıdaki numunede tespit edilirse UYGUN DEĞİL Her bir numune alma periyodundan sonra, numune sayısını (n) belirlemek için, son 10 numune alma periyodunun sonuçları değerlendirilir. Kıyma, hazırlanmış et karışımları ve mekanik olarak ayrılmış et (MAE) için E. coli ve aerobik koloni sayısı; ¾ Eğer tespit edilen bütün değerler ≤ m ise UYGUN ¾ Eğer en fazla c sayıdaki numunenin değeri, m ve M arasında ve geriye kalan değerler ise ≤ m ise KABUL EDİLİR ¾ Eğer bir veya daha fazla numunedeki değer; >M veya c sayıdaki numuneden daha fazla sayıdaki numunenin değeri m ile M arasında ise UYGUN DEĞİLDİR |
2.2. Süt ve süt ürünleri
Gıda |
Mikroorganizmalar/ toksinler/ metabolitler |
Numune alma planı (1) |
Limitler (2) |
Referans metot (3) |
Kriterin uygulanacağı basamak |
Sonuçların uygun çıkmaması halinde alınacak tedbirler |
|||
n |
c |
m |
M |
||||||
2.2.1. Pastörize süt ve diğer pastörize sıvı süt ürünleri |
Enterobacteriaceae (4) |
5 |
0 |
101 kob/mL |
ISO 21528-1 |
(11) |
(13) |
||
2.2.2. Isıl işlem uygulanmış süt veya peynir altı suyundan üretilen peynirler |
E. coli (5) |
5 |
2 |
102 kob/g |
103 kob/g |
ISO 16649-1 veya 2 |
(6) |
(14) |
|
2.2.3. Çiğ sütten yapılan peynirler |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
5 |
2 |
104 kob/g |
105 kob/g |
EN/ISO 6888-2 |
(12) |
(15) |
|
2.2.4. Pastörizasyondan daha düşük sıcaklıklarda ısıl işlem uygulanmış sütten üretilen peynirler (7) ve pastörizasyon veya daha yüksek sıcaklıklarda ısıl işlem uygulanmış süt veya peynir altı suyundan üretilen olgunlaştırılmış peynirler (7) |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
5 |
2 |
102 kob/g |
104 kob/g |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
|||
2.2.5. Pastörizasyon veya daha yüksek sıcaklıklarda ısıl işlem uygulanmış süt veya peynir altı suyundan üretilen olgunlaştırılmamış yumuşak peynirler (taze peynirler) (7) |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
5 |
2 |
101 kob/g |
102 kob/g |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
(11) |
(15) |
|
2.2.6.Çiğ süt veya pastörizasyondan daha düşük sıcaklıklarda ısıl işlem uygulanmış sütten üretilen tereyağı ve krema |
E. coli (5) |
5 |
2 |
101 kob/g |
102 kob/g |
ISO 16649-1 veya 2 |
(11) |
(14) |
|
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
5 |
2 |
102 kob/g |
103 kob/g |
ISO 16649-1 veya 2 |
|
- |
||
2.2.7. Süt tozu ve peynir altı suyu tozu |
Enterobacteriaceae (4) |
5 |
0 |
101 kob/g |
ISO 21528-2 |
(11) |
(16) |
||
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
5 |
2 |
101 kob/g |
102 kob/g |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
(11) |
(15) |
||
2.2.8. Dondurma (8) ve dondurulmuş sütlü tatlılar |
Enterobacteriaceae |
5 |
2 |
101 kob/g |
102 kob/g |
ISO 21528-2 |
(11) |
(14) |
|
2.2.9. Kurutulmuş bebek formülleri (özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar dahil) |
Enterobacteriaceae |
10 |
0 |
10 g’da bulunmayacak |
ISO 21528-1 |
(11) |
(9) |
||
Muhtemel B. cereus |
5 |
1 |
5x101 kob/g |
5x102 kob/g |
EN/ISO 7932 (10) |
(11) |
(17) |
||
2.2.10. Kurutulmuş devam formülleri |
Enterobacteriaceae |
5 |
0 |
10 g’da bulunmayacak |
ISO 21528-1 |
(11) |
(9) |
||
(1) n: Numune sayısı; c: m ile M limiti arasında değere sahip olmasına izin verilen numune sayısı (2) Madde 2.2.1, 2.2.7, 2.2.9 ve 2.2.10 için m=M, kob: Koloni oluşturan birim (katı besiyerinde) (3) Bu Yönetmelikte belirtilen Standartların yayımlanmış en son halleri kullanılır. (4) Bu kriter, gıda endüstrisinde ileri işleme tabi tutulacak ürünlere uygulanmaz. (5) E. coli burada hijyen indikatörü olarak kullanılmaktadır. (6) Numune, üretim işlemi boyunca E. coli sayısının en yüksek olduğu tahmin edilen basamaktan alınmalıdır. E. coli sayısı genellikle, E. coli gelişimini desteklemeyen peynirler için, olgunlaşma periyodunun başında en yüksektir. E coli gelişimini destekleyen peynirler için ise bu genellikle olgunlaşma periyodunun sonudur. (7) Gıda işletmecisi tarafından Bakanlık yetkilisine gösterilmesi halinde; stafilokokal enterotoksin oluşum riski taşımayan peynirler hariç (8) Sadece süt bileşeni içeren dondurmalar (9) Bulaşmayı en aza indirmek için üretim hijyeni iyileştirilmelidir. Enterobacteriaceae ve C. sakazakii arasındaki korelasyon fabrika düzeyinde ayrı olarak oluşturulmamışsa bu mikroorganizmaların analizleri paralel olarak yürütülür. Analiz edilen herhangi bir üretim numunesinde Enterobacteriaceae tespit edilirse, o parti E. sakazakii için de analiz edilir. Enterobacteriaceae ve C. sakazakii arasındaki korelasyonun var olduğunun Bakanlık yetkilisine gösterilmesi gıda işletmecisinin sorumluluğundadır. (10) 1 mL inokulüm, 140 mm çapındaki 1 adet Petri kutusuna veya 90 mm çapındaki 3 adet Petri kutusuna inoküle edilir. (11) Üretim işleminin sonunda (12) Üretim işlemi boyunca stafilokokların sayısının en yüksek olduğu tahmin edilen üretim basamağı (13) Hammaddenin kalitesinin yanı sıra ısıl işlem uygulamasının etkinliği kontrol edilmeli ve yeniden bulaşma önlenmelidir. (14) Üretim hijyeni ve hammaddenin seçimi iyileştirilmelidir. (15) Üretim hijyeni ve hammaddenin seçimi iyileştirilmelidir. Eğer bu limit, 105 kob/g’ı aşarsa o parti, stafilokokal enterotoksin açısından analiz edilmelidir. (16) Isıl işlem uygulamasının etkinliği kontrol edilmeli ve yeniden bulaşma önlenmelidir. (17) Üretim hijyeni ve hammadde seçimi iyileştirilmiştir. Yeniden bulaşma önlenmelidir. |
|||||||||
Analiz sonuçlarının değerlendirilmesi Bu limitler, analiz edilen her bir numuneyi ifade eder. Analiz sonuçları, analiz edilen üretim basamağının mikrobiyolojik kalitesini gösterir. Kurutulmuş bebek formülleri (özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar dahil) ve kurutulmuş devam formüleri için Enterobacteriaceae sayısı; ¾ Eğer tespit edilen bütün değerler bakterinin olmadığını gösteriyorsa UYGUN ¾ Eğer herhangi bir numunede bakteri varlığı tespit edilirse UYGUN DEĞİLDİR E. coli, Enterobacteriaeae (diğer gıda grupları için) ve koagulaz pozitif stafilokok sayısı; ¾ Eğer belirlenen bütün değerler ≤ m ise UYGUN ¾ Eğer en fazla c sayıdaki numunenin değeri, m ve M arasında ve geriye kalan değerler ise ≤ m ise KABUL EDİLİR ¾ Eğer bir veya daha fazla numunedeki değer; >M veya c sayıdaki numuneden daha fazla sayıdaki numunenin değeri m ile M arasında ise UYGUN DEĞİLDİR Kurutulmuş bebek formüleri (özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar dahil) için B. cereus sayısı; ¾ Eğer tespit edilen bütün değerler ≤ m ise UYGUN ¾ Eğer en fazla c sayıdaki numunenin değeri, m ve M arasında ve geriye kalan değerler ise ≤ m ise KABUL EDİLİR ¾ Eğer bir veya daha fazla numunedeki değer; >M veya c sayıdaki numuneden daha fazla sayıdaki numunenin değeri m ile M arasında ise UYGUN DEĞİLDİR |
|||||||||
2.3. Yumurta ürünleri
Gıda |
Mikroorganizmalar/ toksinler/ metabolitler |
Numune alma planı (1) |
Limitler (2) |
Referans metot (3) |
Kriterin uygulanacağı basamak |
Sonuçların uygun çıkmaması halinde alınacak tedbirler |
||
n |
c |
m |
M |
|||||
2.3.1. Yumurta ürünleri |
Enterobacteriaceae |
5 |
2 |
101 kob/g - mL |
102 kob/g - mL |
ISO 21528-2 |
(4) |
(5) |
(1) n: Numune sayısı; c: m ile M limiti arasında değere sahip olmasına izin verilen numune sayısı (2) kob: Koloni oluşturan birim (katı besiyerinde) (3) Bu Yönetmelikte belirtilen Standartların yayımlanmış en son halleri kullanılır. (4) Üretim işleminin sonunda (5) Isıl işlem uygulamasının etkinliği ve yeniden kontaminasyonun engellendiği kontrol edilmelidir. |
||||||||
Analiz sonuçlarının değerlendirilmesi Bu limitler, analiz edilen her bir numuneyi ifade eder. Analiz sonuçları, analiz edilen üretim basamağının mikrobiyolojik kalitesini gösterir. Yumurta ürünleri için Enterobacteriaeae sayısı; ¾ Eğer tespit edilen bütün değerler ≤ m ise UYGUN ¾ Eğer en fazla c sayıdaki numunenin değeri, m ve M arasında ve geriye kalan değerler ise ≤ m ise KABUL EDİLİR ¾ Eğer bir veya daha fazla numunedeki değer; >M veya c sayıdaki numuneden daha fazla sayıdaki numunenin değeri m ile M arasında ise UYGUN DEĞİLDİR |
2.4. Su ürünleri
Gıda |
Mikroorganizmalar/ toksinler/ metabolitler |
Örnekleme planı (1) |
Limitler (2) |
Referans metot (3) |
Kriterin uygulanacağı basamak |
Sonuçların uygun çıkmaması halinde alınacak tedbirler |
||
n |
c |
m |
M |
|||||
2.4.1. Pişmiş kabuklular ve kabuklu yumuşakçaların kabuklu ve kabuksuz ürünleri |
E. coli |
5 |
2 |
1 EMS/g |
101 EMS/g |
ISO TS 16649-3 |
(4) |
(5) |
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
5 |
2 |
102 kob/g |
103 kob/g |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
(4) |
(5) |
|
(1) n: Numune sayısı; c: m ile M limiti arasında değere sahip olmasına izin verilen numune sayısı (2) kob: Koloni oluşturan birim (katı besiyerinde) (3) Bu Yönetmelikte belirtilen Standartların yayımlanmış en son halleri kullanılır. (4) Üretim işleminin sonunda (5) Üretim hijyeni iyileştirilmelidir. |
||||||||
Analiz sonuçlarının değerlendirilmesi Bu limitler, analiz edilen her bir numuneyi ifade eder. Analiz sonuçları, analiz edilen üretim basamağının mikrobiyolojik kalitesini gösterir. Pişmiş kabuklular ve kabuklu yumuşakçaların kabuklu ve kabuksuz ürünler için E. coli sayısı; ¾ Eğer tespit edilen bütün değerler ≤ m ise UYGUN ¾ Eğer en fazla c sayıdaki numunenin değeri, m ve M arasında ve geriye kalan değerler ise ≤ m ise KABUL EDİLİR ¾ Eğer bir veya daha fazla numunedeki değer; >M veya c sayıdaki numuneden daha fazla sayıdaki numunenin değeri m ile M arasında ise UYGUN DEĞİLDİR Pişmiş kabuklular ve kabuklu yumuşakçaların kabuklu ve kabuksuz ürünleri için koagulaz pozitif stafilokok sayısı; ¾ Eğer tespit edilen bütün değerler ≤ m ise UYGUN ¾ Eğer en fazla c sayıdaki numunenin değeri, m ve M arasında ve geriye kalan değerler ise ≤ m ise KABUL EDİLİR ¾ Eğer bir veya daha fazla numunedeki değer; >M veya c sayıdaki numuneden daha fazla sayıdaki numunenin değeri m ile M arasında ise UYGUN DEĞİLDİR |
2.5. Meyve, sebze ve bunların ürünleri
Gıda |
Mikroorganizmalar/ toksinler/ metabolitler |
Numune alma planı (1) |
Limitler (2) |
Referans metot (3) |
Kriterin uygulanacağı basamak |
Sonuçların uygun çıkmaması halinde alınacak tedbirler |
||
n |
c |
m |
M |
|||||
2.5.1. Tüketime hazır doğranmış meyve ve sebzeler |
E. coli |
5 |
2 |
102 kob/g |
103 kob/g |
ISO 16649-1 veya 2 |
(4) |
(5) |
2.5.2. Tüketime hazır pastörize edilmemiş meyve ve sebze suları |
E. coli |
5 |
2 |
102 kob/g |
103 kob/g |
ISO 16649-1 veya 2 |
(4) |
(5) |
2.5.3 Kurutulmuş veya dondurulmuş meyveler (kuruyemiş dahil) |
Küf |
5 |
2 |
104 kob/g |
105 kob/g |
|
|
|
2.5.4 Sert kabuklu Meyvelerin kıyılmış, toz |
Enterobacteriaceae |
5 |
2 |
102 kob/g |
103 kob/g |
|
|
|
2.5.5 Nişasta |
E.coli |
5 |
0 |
101 > |
|
|
|
|
(1) n: Numune sayısı; c: m ile M limiti arasında değere sahip olmasına izin verilen numune sayısı (2) kob: Koloni oluşturan birim (katı besiyerinde) (3) Bu Yönetmelikte belirtilen Standartların yayımlanmış en son halleri kullanılır. (4) Üretim işlemi (5) Üretim hijyeni ve ham maddenin seçimi iyileştirilmelidir. |
||||||||
Analiz sonuçlarının değerlendirilmesi Bu limitler, analiz edilen her bir numuneyi ifade eder. Analiz sonuçları, analiz edilen üretim basamağının mikrobiyolojik kalitesini gösterir. Tüketime hazır doğranmış meyve ve sebzeler ve tüketime hazır pastörize edilmemiş meyve ve sebze suları için E. coli sayısı; ¾ Eğer tespit edilen bütün değerler ≤ m ise UYGUN ¾ Eğer en fazla c sayıdaki numunenin değeri, m ve M arasında ve geriye kalan değerler ise ≤ m ise KABUL EDİLİR ¾ Eğer bir veya daha fazla numunedeki değer; >M veya c sayıdaki numuneden daha fazla sayıdaki numunenin değeri m ile M arasında ise UYGUN DEĞİLDİR |
EK-3
Patojen Mikroorganizmaların Limitleri
Mikroorganizmalar |
Gıda |
Numune alma planı (1) |
Limitler (2) |
Referans Metot (3) |
||
n |
c |
m |
M |
|||
Salmonella |
Tüketime hazır |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 6579 |
|
L. monocytogenes |
Tüketime hazır |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
EN/ISO 11290-1 |
|
Termotolerant Campylobacter spp. |
Tüketime hazır |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
E. coli O157 |
Tüketime hazır |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
ISO 16654 |
|
V. cholera (4) |
Tüketime hazır |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
V. parahaemolyticus (4) |
Tüketime hazır |
5 |
0 |
0/25 g-mL |
|
|
Koagulaz pozitif stafilokoklar |
Tüketime hazır olmayan |
5 |
2 |
103 |
104 |
EN/ISO 6888-1 veya 2 |
Tüketime hazır |
5 |
2 |
102 |
103 |
||
B. cereus |
Tüketime hazır olmayan |
5 |
2 |
103 |
104 |
EN/ISO 7932 |
Tüketime hazır |
5 |
2 |
102 |
103 |
||
Sülfit indirgeyen anaerob |
Tüketime hazır olmayan |
5 |
2 |
103 |
104 |
ISO 7937 |
Tüketime hazır |
5 |
2 |
102 |
103 |
||
(1) n: Numune sayısı; c: m ile M limiti arasında değere sahip olmasına izin verilen numune sayısı (2) kob: Koloni oluşturan birim (katı besiyerinde) (3) Bu Yönetmelikte belirtilen Standartların yayımlanmış en son halleri kullanılır. (4) Sadece tuzlu sulardan yetiştirilen/avlanan balıkçılık ürünlerinde aranır. |
EK-4
Numune alma kuralları ve analiz numunesinin hazırlanması
4.1. Genel numune alma kuralları ve analiz numunesinin hazırlanması
Numune alma ve analiz numunesinin hazırlanması için özel bir kural yoksa ISO’nun ilgili standardı ve Codex Alimentarius’un ilgili kılavuzu referans metot olarak kullanılır.
4.2. Kesimhane ve kıyma, hazırlanmış et karışımları, mekanik olarak ayrılmış et ve çiğ etin üretildiği işletmelerden mikrobiyolojik numune alma kuralları
4.2.1. Sığır, domuz, koyun, keçi ve at karkaslarından numune alma kuralları
Zarar veren veya vermeyen numune alma metotları, numune alınacak kısmın seçimi ve numunelerin depolanması ve taşınması ile ilgili kurallar ISO 17604’de tanımlanmaktadır.
Her bir numune alma periyodu sırasında rasgele 5 karkastan numune alınır. Numune alma kısmı, her bir kesimhanede kullanılan kesim tekniğine göre seçilir.
Enterobacteriaceae ve aerobik koloni sayımı analizi için numune alınırken, her bir karkasın dört farklı kasından numune alınır. Numune alınırken zarar verecek metot kullanılıyorsa, numune; toplamda 20 cm2’lik, zarar vermeyecek metot kullanılıyorsa geviş getiren küçük hayvanların karkaslarında 50 cm2’lik ve diğerleri için en az 100 cm2’lik alanı temsil etmelidir.
Salmonella analizi için numune alınırken, kazıma sünger metodu kullanılır. Bunun için bulaşmanın en yoğun olduğu bölge seçilir. Toplam numune alma alanı en az 400 cm2’yi kapsamalıdır.
Numune karkasın değişik kısımlarından alınıyorsa, analizden önce numuneler birleştirilir.
4.2.2. Kanatlı karkasından ve çiğ kanatlı etinden numune alma kuralları
Kesimhanelerde Salmonella analizi için kanatlı karkasının boyun derisinden numune alınır. Diğer işletmelerde ise işlenmiş çiğ kanatlı etinde Salmonella analizi için eğer mümkünse kanatlı karkasının boyun derisinden mümkün değilse de derili ve/veya derisiz kanatlı etinden numune alınır ve bu karar risk esaslı yapılır.
Kesimhaneler, sürünün sahip olma olasılığı bulunan Salmonella serotipine göre kanatlı karkaslarının numune alma planlarına sahip olmalıdır.
Kesimhanelerdeki kanatlı karkasında Salmonella için; bu Yönetmeliğin EK-2 madde 2.1.5’de yer alan üretim hijyen kriteri analiz edilirken; soğutmadan sonra her bir numune alma periyodunda en az 15 adet karkasın boyun derisinden rasgele numune alınır. Her bir kanatlı karkasının boyun derisinden yaklaşık 10 g’lık bir parça alınır. Analizden önce 5 x 25 g analiz numunesi oluşturmak amacıyla; aynı orijine sahip sürüden alınan 3 adet kanatlı karkasının boyun derisi birleştirilir. Bu numuneler bu yönetmeliğin EK-1 madde 1.3.2’de yer alan gıda güvenilirliği kriterlerini uygunluğunu doğrulamak için de kullanılır.
Kanatlı karkası dışındaki çiğ kanatlı etinde Salmonella analizi için; aynı partiden en az 25 g’lık 5 adet numune alınır. Derili kanatlı etinden numune alınırken; derinin miktarının numune birimini oluşturmak için yeterli olmadığı durumlarda, numune; deri ve az miktarda da kanatlı eti içerir. Derisiz veya az miktarda deri içeren kanatlı etinden numune alınırken mümkün olduğunca derili kısımdan az veya yeter miktarda da etinden numune alınır.
4.2.3. Numune alma kılavuzu
Karkaslardan numune almayla ilgili daha detaylı kılavuzlar, özellikle numune alınacak kısımları ile ilgili olarak Gıda Hijyeni Yönetmeliğinde ifade edilen iyi uygulama kılavuzlarına dahil edilebilir.
4.2.4. Karkas, kıyma, hazırlanmış et karışımları, mekanik olarak ayrılmış et ve çiğ kanatlı eti için numune alma sıklığı
Kesimhane sahibi veya kıyma, hazırlanmış et karışımları, mekanik olarak ayrılmış et ve çiğ kanatlı eti üreten işletme sahibi gıda işletmecisi, mikrobiyolojik analiz için haftada en az bir kez numune alır. Numune alma günü, haftanın her bir gününü kapsayacak şekilde her hafta değiştirilir.
Kıyma ve hazırlanmış et karışımları için E. coli ve aerobik koloni sayısı ve karkaslar için Enterobacteriaceae ve aerobik koloni sayısı; birbirini takip eden 6 hafta boyunca uygunsa numune alma sıklığı 15 günde bire düşürülebilir.
Kıyma, hazırlanmış et karışımları, karkas ve çiğ kanatlı eti için Salmonella analizi; birbirini takip eden 30 hafta boyunca uygunsa numune alma sıklığı 15 günde bire düşürülebilir. Ayrıca ulusal ya da bölgesel Salmonella kontrol programı varsa ve bu program bu paragrafta tanımlanan bir numune alma planını içeriyorsa Salmonella analizi için numune alma sıklığı düşürülebilir. Ulusal ya da bölgesel Salmonella kontrol programı kesimhane tarafından satılan hayvanlardaki Salmonella yaygınlığını düşük olarak gösteriyorsa numune alma sıklığı daha da düşürülebilir
Ancak risk analizine dayalı olarak değerlendirilen ve bunu takiben Bakanlık tarafından onaylanan, küçük kesimhaneler ve az miktarda kıyma, hazırlanmış et karışımları ve çiğ kanatlı eti üreten işletmeler bu maddede belirtilen numune alma sıklığından muaftırlar.