BASINA ve KAMUOYUNA DUYURULUR 

Pirinçte GDO Çıkmazı  

4 Mayıs 2013

Artık neredeyse her gün yaşadığımız gıda krizlerinden sonuncusu "pirinçte GDO" krizinde de yine alıştığımız tablonun dışına çıkılamadı. Kafalar fena halde karıştı, tüketici yine karşısında güven duyacağı bir ses duyamadı.

Haftalardır gündem işgal eden bu konuda hükümetin iki bakanından farklı açıklamalar geldi. Üstelik bu farklı açıklamalar koalisyon hükümetinin farklı partilere ait bakanlarından da değil, aynı partinin bakanlarından geldi.

• Gümrük ve Ticaret Bakanı, GDO‘lu olduğu tespit edilen pirinçlere el konulduğunu açıkladı.

• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı, dünyada Genetiği Değiştirilmiş (GD) pirinç üretimi ve ticaretinin olmadığını, söz konusu pirinçlerde tespit edilen GDO‘nun da bulaşı olduğunu ifade etti.

AB‘de belli bir limit değerin altındaki GDO tespiti "bulaşı" olarak değerlendirilirken, ülkemiz mevzuatında hiçbir limit değer olmadığı için bulunan bulaşan genin %1‘mi, 5 mi 10‘mu ya da daha fazla mı olduğu bilinemedi.

Dünyada GD pirinç üretiminin ve ticaretinin olduğu, AB‘nin hızlı alarm sisteminde (RASFF) 2006‘dan bu yana alarm alan yüzlerce onaylanmamış GD pirinçle birlikte anlaşıldı. GD pirinç gıda dış ticaretinin sorunlarından biridir.

Haber başlangıcından bu yana 20 günden fazla zaman geçmesine rağmen hala gündemde... Konuyla ilgili Bakanlığın resmi web sayfasında bu süre içerisinde hiçbir açıklama olmaması dikkat çekici... İstanbul Teknik Üniversitesi‘nin; bulaşının söz konusu olmadığına, pirinçlerin GDO‘lu olduğunu kesin olarak tespit ettiklerine dair haberleri manşetlerde yer alırken, bu konuda da Bakanlıktan açıklama gelmemesi tüm kesimlerin dikkatini çekmekte.

Bakanlığın GDO analizi yapan gelişmiş laboratuvarlarının olduğu biliniyor. Bu da beraberinde bir dizi soruyu getiriyor:

• Söz konusu pirinçler, bu resmi kontrol laboratuvarlarında analiz edilmemiş midir?

• Analiz edilmişse sonuçları kamuoyuyla neden paylaşılmamaktadır?

• Yurt içinde satışa sunulmuş GD pirinç saptanmış mıdır?

• Yemlik materyalde GD pirinç riski takip edilmekte midir? İngiltere‘de resmi otoritenin web sayfasında yer alan bilgilendirmelerden bunun da takip edilmesi gereken bir risk olduğu görülmektedir.

Açıklıkla var olan bilgiyi paylaşmak, halkın güvenini sağlamanın da sağlıklı risk iletişiminin de en temel koşuluyken bu yolun neden tercih edilmediğini sorgulamaya devam edeceğiz.

Gelişmeler ne şekilde olursa olsun, bu ülke tüketicilerinin birinci ağızdan doğru bilgiye ulaşma hakkı vardır. Bu konu ekmek israfından veya kaya tuzundan daha mı az önemlidir? Bu bilgi en doğru şekliyle tüketicilere sunulmadıkça; gıdada Bakanlıkça yapılmakta olan taklit/tağşiş açıklamaları da sorgulanır hale gelmekte, devlet otoritesinin güvenilirliği zedelenmektedir. 

Gıda güvenliği konusunda tek yetkili kurum olan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bu krizi doğru yönetememiştir. İstanbul Teknik Üniversitesi ile Bakanlık laboratuvarları arasındaki tespitlerin taban tabana zıt oluşunu kim, nasıl açıklayacaktır? Zedelenen tüketici güveni nasıl tekrar düzeltilecektir?

Gıda Mühendisleri Odası olarak Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı ve Gümrük ve Ticaret Bakanı‘na bir kez daha soruyoruz; GD pirinç krizinde, tüketiciyi aydınlatacak, sorunun özünü ortaya koyacak ortak ve kapsamlı bir açıklamayı ne zaman yapacaksınız?

Petek ATAMAN

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu Başkanı