RAMAZAN‘DA GIDA GÜVENLİĞİ 
6  Haziran 2016

Ramazan ayının bu yıl da sıcak bir zamana rastlaması, Ramazan‘da sağlıklı beslenmeyi dolayısıyla güvenilir gıda tüketimini önemli hale getirmektedir. Ramazan‘da, beslenme düzeninin değişeceği, öğün sayısının azalacağı, açlık sürelerinin uzayacağı ve fiziksel aktivitenin de düşeceği göz önünde bulundurularak sağlığı korumak ve güvenli gıda tüketmek için bazı noktalara dikkat etmek gerekmektedir.

Hastalıklardan korunmada güvenilir gıda tüketimi çok önemlidir. Her yıl olduğu gibi bu yıl da Ramazan alışverişi yapacak olan tüketicilere özellikle de alım gücü düşük olan kesime yönelik olarak bazı fırsatçılar; merdivenaltı, kayıtdışı, uygunsuz ürünleri, sokakta, dökme veya ambalajsız olarak, neredeyse hammadde fiyatına satacaklardır. Bu ürünlere itibar edilmemeli, satın alınmamalı ve tüketilmemelidir. Satın alınan gıdaların etiketlerinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca verilen kayıt veya onay numarasının olup olmadığının kontrol edilmesi ile tavsiye edilen tüketim tarihi, üretici firmanın adı ve adresi, içerik bilgileri, miktar ve fiyat bilgilerinin incelenmesi büyük önem taşımaktadır.

Güvenli gıda tüketimi için her tüketici aynı zamanda bir denetçidir.  Tüketiciler, gıda ile ilgili her türlü ihbar ve şikâyetlerini Alo 174 Gıda Hattı‘nı arayarak yapabilirler. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, gelen ihbarlar sonucunda gerçekleştirdiği denetimlerin sonuçlarından başvuru sahiplerini bilgilendirmektedir.

Dikkat edilmesi gereken bazı konular;

- Meyve ve sebzeler akan su altında iyice yıkanmalı, özelikle yeşil yapraklı sebzeler gerekirse sirkeli su içinde bekletilmeli, yıkama fırçası kullanılmalıdır.

- Çiğ et, tavuk, balık ve yumurtaya dokunduktan sonra eller yıkanmalıdır.

- Yemek hazırlama aşamasında, çiğ et ve tavuk kesme ve doğramada kullanılan mutfak aletleri yıkanmadan, çiğ tüketilecek sebze ve meyve ile temas ettirilmemelidir.

- Tahıl, kuru baklagiller, şeker gibi kuru gıdalar karanlık, kuru ve serin ortamda depolanmalıdır.

- 1-2 gün içinde tüketilmeyecek olan et, tavuk ve balık, porsiyonlanarak ve yassı bir şekilde paketlenmiş olarak dondurulmalıdır. 

- Et yemekleri buzdolabında 1-2 günden fazla, etsiz yemekler ise 3-4 günden fazla bekletilmemelidir.

- Özellikle iftarda tüketilen yemekler sahura kadar oda ısısında tutulmamalı, yemeklerin tekrar tekrar ısıtılmasından kaçınılmalı, yemekler yenilecek miktarlarda ısıtılmalı ve hemen tüketilmelidir.

- Toplu yemek yenilen yerlerde, sıcak tüketilmesi gereken yemeklerin yeterince sıcak, soğuk gıdaların ise yeterince soğuk olmasına dikkat edilmelidir. Bozulduğundan kuşkulanılan gıdalar tüketilmemelidir.

- Özellikle yaz aylarında kaynağı bilinmeyen, denetimsiz sokak sütü yerine pastörize veya sterilize süt tercih edilmelidir.

- Konservelerde bombaj yapmış, hasar görmüş, paslanmış veya çentikli konserveler satın alınmamalıdır.

- Donmuş gıdalar alışverişin sonunda alınmalı, çözünmemiş olduklarına dikkat edilmeli ve en kısa zamanda dondurucuya yerleştirilmelidir.

Birlemiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu‘na göre günümüzde dünyada 1 milyar insan açlıkla mücadele ederken 1 milyarı aşkın insan da obezite nedeniyle sorunlar yaşamaktadır.  Her yıl dünya nüfusunun tamamını besleyecek kadar gıda üretiyor ancak ne yazık ki üretilen bu ürünlerin üçte biri yani 1,3 milyar ton gıda finansal, teknik sınırlar ve gıda önlemlerinin alınmaması nedeniyle israf edilmektedir. Bu veriler de özellikle Ramazan ayında israfın önüne geçilmesinin önemini ortaya koymaktadır.

Özellikle Ramazan ayında artan ekmek ve pide tüketimi sebebiyle ekmek fırınları, toplu tüketim yerleri ve iftar çadırları ile gıda sektörünün büyük kısmını oluşturan ve kanun gereği Gıda Mühendisi ve İstihdamı Zorunlu Personel bulundurma zorunluluğu olmayan işletmelerde denetimlerin artırılması bir zorunluluktur.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ramazan ayında gıda güvenliği denetimlerini sıklaştırmalı, gıda denetim ekipleri, insan sağlığını koruyucu yönde tedbirler almaya ve uygulamaya sadece Ramazan ayını kapsayacak şekilde değil, 12 ay boyunca devam etmelidir.

Yusuf SONGÜL

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu Başkanı