RAMAZAN AYINDA SAĞLIKLI BESLENME VE GIDA GÜVENLİĞİ

22.04.2020

Toplumsal ve sosyal yaşamımızda önemli bir yeri olan Ramazan ayında, beslenme düzeni ve alışkanlıklarımız tümüyle değişmekte, bu dönemde dengeli beslenme yanında sağlıklı ve güvenilir gıda maddeleri tüketmek de büyük önem taşımaktadır.

Artan şehirleşme oranı, azalan gelir düzeyi ve resmi denetimlerin yetersizliği göz önünde bulundurulduğunda, her yıl olduğu gibi yine Ramazan alışverişi yapacak olan tüketicilere önemli sorumluluklar düşmektedir. Özellikle de alım gücü düşük olan kesime yönelik neredeyse hammadde fiyatına satılan ve merdiven altı veya kayıt dışı şekilde uygun olmayan koşullarda üretilen gıda maddeleri halk sağlığı açısından risk oluşturmaktadır. Bu tür ürünler sokakta rastgele ortamlarda dökme veya ambalajsız şekilde satılabilmekte ve tüketicilere ulaşabilmektedir.

Ülkemizde özellikle kırmızı et fiyatları ve diğer gıdaların fiyatları dünyadaki gelişmiş ülkelerdeki fiyatların çok üzerinde seyretmekte, halkın büyük kesimi et ve et ürünlerine ulaşamamaktadır. Dolayısıyla bu alanda taklit ve tağşiş giderek artmaktadır.

Ülkemizde gıda güvenliği alanında yetkili otorite olan Tarım ve Orman Bakanlığı gıda denetimleri yapmakta ancak etkin bir şekilde yapılması gereken denetimlerde yetersiz kalmaktadır. Neredeyse her gün okullar, yurtlar, kamu kurumları, hastaneler ve askeri birlikler gibi toplu yemek tüketim yerlerinde gıda veya sudan kaynaklı zehirlenmeler yaşandığı haberleri basında yer almaktadır. Özellikle Ramazan ayında toplu tüketimlerin daha arttığı düşünüldüğünde gıda denetimlerinin sıklaştırılması ve halk sağlığını koruyucu yönde önlemlerin alınmasına ihtiyaç olduğu görülmektedir. Gıda denetimlerinin artırılması ve gıda analizlerinin yeterli düzeyde yapılabilmesi için daha fazla teknik elemana özellikle gıda mühendisine ihtiyaç bulunmaktadır.

Gıda işletmelerinin yaklaşık % 80‘ini oluşturan küçük işletmelerde kamu bütçesinden kaynak ayrılarak teknik personel kontrolünde üretim yapılabilmesi ve güvenli gıda arzının sağlanabilmesi için Odamızın bir projesi olarak Tarım ve Orman Bakanlığı`na sunulan küçük ve orta ölçekli gıda işletmelerinin hem daha güvenilir ürün üretmelerini sağlayacak hem de istihdam yüklerini azaltacak olan "Yetkilendirilmiş Gıda Danışmanlığı" sistemi yaşama geçirilmelidir.

Bu sene ramazan ayının Covid-19 virüsünün sebep olduğu salgın dönemine denk gelmesiyle enfeksiyon riskinin en aza düşürülmesi için sosyal izolasyona daha çok özen gösterilmesi, geleneksel olarak toplu yenen iftar ve sahur yemek organizasyonlarının pandemi bilim kurulunun öngörüleri doğrultusunda yapılmaması doğru olacaktır.

Kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından her yıl yapıldığı gibi bu senede ramazan ihtiyaç ve erzak paketleri hazırlanmaktadır. Hazırlanan bu erzak paketlerinde yer alan gıda maddelerinin içeriği salgın nedeniyle her zamankinden daha çok önem kazanmaktadır. Paketteki gıda maddelerinin kayıt dışı ekonomi ürünü olmamasına özen gösterilmelidir. Ürünlerin tavsiye edilen tüketim tarihini aşmamış ve besleyici değerlerinin yitirilmemiş olması ayrıca önem taşımaktadır. Çabuk bozulabilecek, soğuk muhafaza gerektiren kavurma gibi gıda maddelerinin koli içeriğinde olmaması göz ardı edilmemelidir.

Salgının yüksek seyrettiği bu dönemlerde çiğ, az ya da yarı pişmiş yemek alışkanlıklarından uzak durulmalı, ızgara et, tavuk, balık gibi ürünler iyi pişirilmeli, orta nokta sıcaklığının 68° C olmasına özen gösterilmelidir.

Sıcak tüketilmesi gereken yemeklerin yeterince sıcak, soğuk gıdaların ise yeterince soğukta servis edilmesine dikkat edilmelidir. Bozulduğundan kuşkulanılan gıdalar tüketilmemeli, tüketime sunulmamalıdır

Et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünlerinin çabuk bozulabilen gıda maddeleri olması nedeniyle bekletmeden dikkatli bir şekilde tüketilmelidir. Mikrobiyolojik bozulma riski yüksek olan bu ürünlerin soğuk zincir içinde satışa sunulduğundan emin olunmalıdır.

Genel olarak tüketimin yükseldiği bir ay olan ramazan ayı boyunca özellikle artan ekmek ve pide tüketimi sebebiyle başta ekmek üretilen yerler olmak üzere tüm gıda işletmelerinde denetimlerin artırılması gerekmektedir.

İftarda tüketilen yemekler sahura kadar oda ısısında tutulmamalı, yemeklerin tekrar tekrar ısıtılmasından kaçınılmalı, yemekler yenilecek miktarlarda ısıtılmalı ve kısa süre içinde tüketilmelidir.

Satın alınan gıdaların etiketlerinde Tarım ve Orman Bakanlığı‘nca verilen kayıt veya onay numarasının olup olmadığının kontrol edilmeli, tavsiye edilen tüketim tarihi, üretici firmanın adı ve adresi, içerik bilgileri, miktar ve fiyat bilgileri incelenmeli, etiket beyanı tam olmalıdır.

Güncel olarak yaşadığımız Covid-19 salgını benzeri enfeksiyon hastalıklarının olmadığı, gıda zehirlenmelerinin yaşanmadığı, gıda israfının yapılmadığı, gıda arzında bir sıkıntının yaşanmadığı, gıdanın hakça paylaşıldığı bir Ramazan ayı geçirmeniz dileğiyle kamuoyuna saygıyla duyurulur.

TMMOB GIDA MÜHENDİSLERİ ODASI
YÖNETİM KURULU