Taslağın Geneli Üzerindeki Görüş ve Değerlendirme

Teklif

                17/12/2011 tarih ve 28145 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmeliğin 4 üncü bölüm "Çalıştırılması Zorunlu Personel" başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrası (a) bendinde değişiklik yapan Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı incelenmiştir.

                Değişiklik taslağı incelendiğinde, odalar tarafından hazırlanmakta olan "İstihdamı Zorunlu Personel Onay Belgesi"nin kaldırılmakta olduğu ve yerine sadece "Odasına Kayıtlı Olduğuna Dair Belge" tanımı getirildiği görülmektedir.

Bu değişikliğin nelere yol açacağını ifade etmeden önce "meslek odaları bu belgeleri nasıl bir yöntem ile hazırlamaktadır" buna bakmak yararlı olacaktır.

İstihdamı Zorunlu Personel Onay Belgesi düzenlenirken;

-          Noter onaylı İstihdamı Zorunlu Personel Sözleşmesi

-          İşletmenin kapasite raporu veya buna denk belge

-          İstihdamı Zorunlu Personelin fotoğrafı

-          İstihdamı Zorunlu Personel Onay Belgesi hizmet bedeli

-          Maaş Bordrosu

-          Çalışacak olan mühendisin işe giriş bildirgesi, SGK Hizmet Dökümü

İstenmektedir.

                İstihdamı Zorunlu Personel Onay Belgesi verilirken mühendisin o işletmede, sözleşmesinde belirtilen adreste çalışıp çalışmadığının kontrolü yapılmaktadır. Yine, İstihdamı Zorunlu Personel Onay Belgesinde vize uygulaması ile mühendisin geçmiş bir yıl boyunca o işyerinde çalışıp çalışmadığı denetlenmektedir. Diğer bir deyişle; çalışma esaslarının 5996 Sayılı Kanun ve bağlı yönetmelikleri ile uyumlu olup olmadığı denetlenmektedir. Bir yandan, fiili çalışma olmadan diplomaların kullanılması engellenmekte (ki bu uygulama gıda güvenliğini riske atabilecek en temel uygulamalardan biri durumundadır), diğer yandan bir kişinin hukuka aykırı olarak birden fazla işletmede çalışması engellenmektedir. Düzenlenen belgeler, işletme ismi ve adresi ile birlikte bir takip sisteminde kaydedilmektedir. Tüm bunlar, gıda güvenliğinin sağlanmasında gıda zincirinde yer alan meslek mensuplarının çalışmasının önemi gözetilerek yapılmaktadır.

Görüşe açılan taslakla yapılan düzenleme, meslek odalarının gıda güvenliğine yönelik katkı ve desteğini ortadan kaldırarak, takip sistemini tümüyle devre dışı bırakıp zafiyete uğratacak, her türlü usulsüzlüğün kapısını aralayacaktır.

Bu düzenleme hayata geçerse; BİR KİŞİ, BİRDEN FAZLA İŞLETMEDE HUKUKA AYKIRI ŞEKİLDE ÇALIŞABİLECEKTİR. Bu durum 5996 Sayılı Kanun`a aykırıdır.

Yürürlükten kalkan 5179 sayılı Kanun`da, birden fazla işyerinde çalışılmasının yarattığı sorunlar nedeniyle 5996 Sayılı Kanun düzenlenirken, 30 BG üzerindeki veya toplam 10 kişiden fazla çalışanı olan işletmeler ile istisnai bazı faaliyet konuları olan işletmelerde "bir işletmede işin nevine göre en az bir istihdamı zorunlu personel" çalıştırılması zorunluluğu getirilmiştir.

Yine, Danıştay 10.Daire`sinin 2014/1102 Esas Numaralı Kararı`nda bir kişinin sadece bir işletmede çalışması gerektiği açıkça ifade edilmiştir. (EK -1)

Ayrıca bu değişiklik ile Odaların temel görevlerinden biri olan üyelerin özlük haklarının takibi de engellenmiş olacaktır. 

Ülkemizde; gerek gıda güvenliği, gerekse gıdaların taklit ve tağşişi anlamında yaşanan krizlerin boyutu başta Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı olmak üzere, kamuoyu tarafından bilinmektedir. Her geçen gün, askeriye, hastane, resmi ve özel kurum yemekhaneleri, okullar, yurtlar vb. toplu tüketim yerlerinde gıda zehirlenmeleri yaşanmakta, hatta bu yüzden ölüm vakaları bile görülmektedir.  Bakanlığın sadece ifşa ettiği taklit ve tağşiş sayısı her yıl yüzlü rakamlarla ifade edilirken; sistemi daha da geriye götüren yeni bir düzenleme ile ilgili Meslek Odalarınca verilen İstihdamı Zorunlu Personel Onay Belgeleri`nin kaldırılmaya çalışılması anlaşılır bir durum olarak görülmemektedir.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Gıda Güvenliği ile ilgili olarak gerçekleştirdiği çalışmaların başarılı olması, gerek gıda güvenliği ve gıda güvencesine verdiği önem, gerekse meslek kuruluşları ile birlikte soruna çözüm bulması ile mümkün olabilecektir.

Yukarıda açıklanan nedenlerden anlaşılacağı üzere; yapılması düşünülen yönetmelik değişikliği gıda güvenliğini riske atacağı gibi mevzuatın işlemesini de güçleştirecektir.

Bu yaklaşımla, görüşe açılan taslağın yayınlanmadan geri çekilmesinin yerinde olacağını değerlendirmekteyiz. 

Bu çerçevede Bakanlığımız çalışmalarında meslek alanımızla ilgili olarak talep edilecek katkıyı sunma irademizi ifade eder, çalışmalarınızda başarılar dileriz.

Ek:

1-       Danıştay Kararı 

"17/12/2011 tarih ve 28145 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmeliğin 4 üncü bölüm "Çalıştırılması Zorunlu Personel" başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrası (a) bendinin değiştirilmeden aynen korunması"