6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen ve merkez üssü Kahramanmaraş`ın Pazarcık ilçesi olarak belirlenen 7,7 büyüklüğündeki depremde başta Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Adıyaman, Şanlıurfa, Malatya, Osmaniye ve Diyarbakır illeri olmak üzere çok geniş bir bölgede büyük bir yıkım yaşanmıştır.

Gerek yaygınlığı gerekse sonuçları itibariyle son yıllarda yaşanan en büyük felaketlerden biri olan depremde hayatını kaybedenlerin yakınlarına sabır, yaralılara şifa ve tüm ülkemize baş sağlığı diliyoruz. Enkaz altında yardım bekleyen yurttaşlarımızın en kısa sürede kurtarılmasını ümit ediyoruz.

Depremin büyüklüğü, afetin yaşandığı alanın genişliği ve yapıların durumu depremin sonuçlarını daha da ağırlaştırmıştır. Bölgedeki olumsuz hava koşulları ve ulaşım imkanlarının kısıtlılıkları depremzedelerin yaşam koşullarını daha da olumsuz hale getirmektedir.

Depremzedelerin afet sonrasında yaşadığı riskler göz önüne alındığında su ve gıda arzı ve beslenme ile ilgili aşağıdaki maddelere azami şekilde dikkat etmelerini önermekteyiz:

• Afetin yaşandığı illerde şebeke sularının doğrudan tüketiminden kaçınılmalıdır.
• Güvenli olduğu duyurulana dek gıda üretiminde veya gıda ekipmanlarının temizliğinde şebeke suyu tüketiminden kaçınılmalı.
• Üretim sadece mobil/sahra mutfaklarda yapılmalı ya da merkez mutfaklarda üretilip alana uygun taşıma koşulları ile getirilmeli.
• Yemek dağıtım noktalarında yeterli sayıda masa ve sandalye kurulumu yapılarak yemeklerin sadece burada ve güvenli bir şekilde yenmesi sağlanmalı. Yemeklerin çadırlarda ya da uygun olmayan yerlerde yenmesinin önüne geçilmeli. İhtiyaç sahiplerinin saklama kabı, vs. ile çadırlara yemek götürmelerine izin verilmemeli.
• Yaşlı, hamile ve çocuklar için özel beslenme planı uygulanmalı.
• Yemek servis alanlarına gelip yemek yiyecek durumda olmayan ihtiyaç sahipleri için (engelli, yaşlı, hasta, vs.) görevlilerin kontrollü olarak yemek götürmeleri sağlanmalı.
• Soğuk zincirle saklanması gereken ürünler için (ör: ayran, sütlü tatlı, soğuk sandviç) portatif soğuk dolaplar temin edilmeli.
• Özel beslenme gereksinimi olan ihtiyaç sahipleri (çölyak, diyabet, gıda alerjisi, gıda intoleransı, PKU, vb.) tespit edilerek uygun şekilde beslenmeleri sağlanmalı.
• Yemeklerin yenmesi için gıdaya uygun, tek kullanımlık servis ekipmanları (köpük tabldot, tabak, çatal kaşık, vb.) kullanılmalı.
• Ekmek ve su tek kullanımlık ambalajlarda sağlanmalı, bu ürünler direkt güneş ışığına maruz bırakılmayacak şekilde depolanmalı ve dağıtılmalı.
• Yemek dağıtımı ve tüketimi sebebiyle çıkacak atıklar için uygun atık alanları oluşturulmalı. Alanda oluşabilecek herhangi bir gıda ve su güvenliği riskine sebebiyet vermeyecek şekilde ve sıklıkta toplanıp bertaraf edilmeli.
• Yemek üretim ve/veya dağıtım noktaları tuvalet, duş gibi noktalardan uzağa kurulmalı.
• Mobil/sahra mutfak ya da merkez mutfak dışında yemek hizmeti sağlamak isteyen bireysel ya da kurumsal destekçilerin, koordinasyon ekiplerinin belirteceği şartları sağlamadan herhangi bir hizmet vermelerine imkan verilmemeli.
• Açık, dökme, tekrar paketlenmiş ürünler yardım olarak kabul edilmemeli.
• Tüm ürünler için STT ve TETT kontrolü yapılmalı, uygun olmayan ürünler kabul edilmemeli.
• Ambalajlı gıda stokları elleçlenerek kontrol edilmeli, zarar görmüş ambalajlı gıdalar kullanılmamalı
• Soğuk zincirle saklanıp dağıtılması gereken ürünler için uygun depolama koşulları (+4°C ve/veya -18°C) sağlanmalı.
• Olası ihtiyaç fazlası ürünler tasnif edilerek uygun şartlarda depolanmalı.
• Ürünler direkt zemine temas ettirilmemeli, palet, vb. üzerine konmalı.
• Bebek mamaları kapalı ambalajlı ürün olarak temin edilip dağıtımı yapılmalı.

Bölgedeki arama-kurtarma ve hasar tespit çalışmalarına yardımcı olabilmek, yardım faaliyetlerine destek sağlayabilmek için resmi kurumlarla işbirliği ve koordinasyon içinde çalışmak için girişimlerimiz sürmektedir. Tüm üyelerimizi bu çalışmalara destek vermeye çağırıyoruz.

Tespit edilecek ihtiyaçlar doğrultusunda yardım malzemelerinin toplanması ve gerekli dayanışma faaliyetlerinin örgütlenmesi için ülkemizin dört bir yanındaki üyelerimizi ve birimlerimizi gerekli hazırlıkları yapmaya davet ediyoruz.

Bu zorlukları hep birlikte ve dayanışmayla aşacağız.

TMMOB Gıda Mühendisleri Odası